Turkije

Orient Express II: Istanboel

ioannes de limbourg Juni , ,

Orient Express II

Naar Jeruzalem v.v. (1994)

25 jaar geleden: 1994 – 2019.

Vandaag is het 27 juni 1994. Samen met Iris en Kim arriveer­de ik gis­te­ren in Is­tan­boel. Van­daag gaan we in twee groep­jes door de stad, want Kim en ik wa­ren er al eens, on­af­han­ke­lijk van el­kaar. Kim en ik be­zoe­ken het Jor­daan­se Con­su­laat om er een vi­sum aan te vragen.

– – – –

1.) De na­men Iris en Kim zijn om pri­va­cy­re­de­nen ge­fin­geerd.
2.) Wij alle drie, zowel Iris, Kim en ik, stu­de­ren Ara­bi­sche Taal en Let­ter­kun­de aan de Uni­ver­si­teit Leiden. Bei­de jonge vrouw­en (ik noem hen in dit ver­slag soms ‘de meisjes’) zijn voor­aan in de twin­tig. Ik ben 43 jaar oud. Ik ben een laat­bloeier!
3.) Ik reis zon­der ca­me­ra, daar­om plaats ik bij al­le in­te­res­san­te oor­den een link naar de fo­to’s in Goog­le Maps.
4.) Dit reis­ver­slag komt uit mijn dag­boek 1994 en is mijn in­ter­pre­ta­tie van de wer­ke­lijk­heid.
5.) De munteenheid in Turkije is de Turkse Lire / Pond (TL.) en de wisselkoers is: 1.000 TL. = f. 0,06. 100.000 TL. is dus f. 6,00. (€ 4,23 in 2018.)

Maandag, 27 juni 1994

Dag 2 / 72: Istanboel.
Rond 7.00 uur wakker. Ik heb goed geslapen, maar Kim, door mijn ge­snurk, niet en zij wil een an­de­re ka­mer. Ik be­sluit er een te ne­men om meer be­we­gings­vrij­heid te heb­ben, maar eerst slie­pen bei­den nog tot cir­ca 9.30 uur.
Douchen.
We gaan tegen 10.30 uur de stad in. Ik neem voor de vol­gen­de nacht een een­per­soons­ka­mer.
Iris gaat naar het Top­kapı pa­leis, Kim en ik, die er al eens ge­weest wa­ren, gaan naar Tünel en Tak­sim aan de over­kant van de Gou­den Hoorn (Haliç). Eerst be­zoe­ken we de Galata-toren, met een mooi uit­zicht en dan gaan we door een over­don­de­rend mo­der­ne İstik­lal Cad­desi naar Cum­huriyet Cad­desi waar in Nışan­taşı het Jor­daan­se Con­su­laat moet lig­gen. Dat blijkt ver­huisd en in een bank met een En­gels spre­ken­de em­ployee (net vol­doen­de) krij­gen we het goe­de adres.
Daar blijkt dat we mor­gen­och­tend voor 12.00 uur een drie-maan­den vi­sum met ‘double entry’ kun­nen krij­gen.
Kim en ik lo­pen naar be­ne­den, naar het water. Om­dat er geen veer­bo­ten van Beşik­taş naar Emi­nönü recht­streeks gaan, gaan we via Üs­kü­dar naar Emi­nönü. (Üs­küdar is aan de over­kant van de Bos­porus). Bij het Top­kapı halen we Iris op en slen­te­ren door de stad. We nemen de boot naar Üs­küdar en gaan daar op een ter­ras­je langs het water zit­ten. Ik eet / pro­beer een zwaar ge­zou­ten ge­vul­de aard­ap­pel weg te wer­ken, maar dat lukt niet: te zout.
Terug met de boot voor 12.500 TL per per­soon. (f. 0,75.)
Voordat Kim en ik Iris ont­moet­ten had­den wij op sta­tion Sir­keci een nacht­trein met cou­chet­te ge­re­ser­veerd naar An­ka­ra voor 170.000 TL per per­soon (f. 10,20) Stu­den­ten­ta­rief. Ver­trek: mor­gen­avond 22.00 uur.
Na het uitstapje naar Üsküdar gaat Iris moe naar bed, maar Kim en ik gaan eerst nog wat eten.
In het hotel tegen 23.00 uur. Ik schrijf een brief naar Karima*1 om haar in te lich­ten over ons reis­ver­loop tot nu toe.
Bed circa 00.00 uur. Ik heb onder beide voe­ten bla­ren, van mijn san­da­len die ik 21 juni nieuw kocht.

Vooral op İstiklal Caddesi zijn hon­der­den sexy vrou­wen en meis­jes. Zijn vrou­wen met gro­te bors­ten in Ne­der­land bij­na een zeld­zaam­heid, in Istan­boel zijn vrou­wen met klei­ne bors­ten een zeld­zaam­heid.
—
Tapijtverkopers ‘sleepten’ me mee tegen mijn zin en als ik niet wil­de ko­pen, zo­als ik al gezegd had, wer­den ze boos en wil­den dat ik zelfs de aan­ge­bo­den thee be­taal­de. Een had al eens snel mijn buik be­tast, maar geen toe­ris­ten­beurs ge­voeld. Ze zei­den dat (ze dach­ten) ik geen geld bij me had.

Menu – 27/06: Begin – Einde.

Voetnoten

1.) Oorspronkelijk zou Karima met ons mee­rei­zen, maar om­dat haar ver­blijfs­ver­gun­ning op de dag van on­ze te­rug­komst (5-9-94) af­ge­lo­pen is, vrees­de ze dat ze het land niet meer in zou mo­gen. Nu zal ze op 10-7 recht­streeks naar Tel-Aviv vlie­gen en op 12-8 weer te­rug naar Ne­der­land.

Retour noot 1.

Menu – 27/06: Begin – Einde.

Google Maps
Istanboel – Beşiktaş – Cumhuriyet Caddesi – Eminönü – Galatatoren – Gouden Hoorn – İstiklal Caddesi – Nışantaşı – Sirkeci station – Taksim – Topkapı paleis – Tünel – Üsküdar.

Wikipedia
Istanboel – Galatatoren – Gouden Hoorn – İstiklal Caddesi – Topkapı paleis.

Websites
De waarde van de gulden in euro’s.

Menu – 27/06: Begin – Einde.

Orient Express I en II

Klik hier voor de chronologische volgorde van Orient Express I (1992).

Klik hier voor de chronologische volgorde van Orient Express II (1994).

Mobiele telefoon / Smartphone
the-face.com

Voor be­zoe­kers die via the-face.com op deze web­si­te ko­men: als de in­ter­ne links (me­nu, be­gin, ein­de) niet wer­ken (mo­bie­le te­le­foon / smart­phone) klikt u voor het ori­gi­ne­le adres van dit be­richt op: ira­da.com.

Links naar externe websites

De au­teur de­zes kan niet ga­ran­de­ren dat al­le links naar ex­ter­ne web­si­tes (dus die van der­de par­tij­en) al­tijd zul­len blij­ven be­staan. Fo­to’s in Goog­le Maps, bij­voor­beeld, kun­nen ver­dwij­nen wan­neer de ei­ge­naar ze weg­haalt. Ook aan an­de­re links kan een ein­de ko­men, of kun­nen in on­ge­bruik ra­ken.
Wan­neer u een niet wer­ken­de link con­sta­teert kunt u dat mel­den in het re­ac­tie­veld. Bij voor­baat dank.

Menu – 27/06: Begin.

Orient Express II: Istanboel

ioannes de limbourg Juni , ,

Orient Express II

Naar Jeruzalem v.v. (1994)

25 jaar geleden: 1994 – 2019.

Vandaag is het 26 juni 1994. Ik vertrek met de studie­ge­no­ten Iris en Kim rich­ting Je­ru­za­lem om daar een maand als vrij­wil­li­ger in een Pa­les­tijn­se bi­blio­theek te gaan wer­ken.
We vlie­gen van­daag van­af Schip­hol naar Is­tan­boel, met een over­stap in Rome. Van­uit Is­tan­boel zul­len we la­ter de­ze week over land door Tur­kije, Sy­rië, Jor­da­nië en de West­bank naar Is­raël gaan, naar ons reis­doel in Je­ru­za­lem.

– – – –

1.) De na­men Iris, Kim en Karima zijn om pri­va­cy­re­de­nen ge­fin­geerd.
2.) Zowel Iris, Kim en ik stu­de­ren Ara­bi­sche Taal en Let­ter­kun­de aan de Uni­ver­si­teit Leiden. Bei­de jonge vrouw­en (ik noem hen in dit ver­slag soms ‘de meisjes’) zijn voor­aan in de twin­tig. Ik ben 43 jaar oud. Ik ben een laat­bloeier!
3.) Ik reis zon­der ca­me­ra, daar­om plaats ik bij al­le in­te­res­san­te oor­den een link naar de fo­to’s in Goog­le Maps.
4.) Dit reis­ver­slag komt uit mijn dag­boek 1994 en is mijn in­ter­pre­ta­tie van de wer­ke­lijk­heid.
5.) De munteenheid in Turkije is de Turkse Lire / Pond (TL.) en de wisselkoers is: 1.000 TL. = f. 0,06. 100.000 TL. is dus f. 6,00. (€ 4,23 in 2018.)

Zondag, 26 juni 1994

Dag 1 / 72: Istanboel.
Opstaan rond 8.15 uur. Reis­koorts, al­les op­nieuw in­pak­ken en min­der mee­ne­men. Ik loop met mijn tas naar het sta­tion in Lei­den. De tas die ik 23-6-94 kocht, is net iets te klein om al­les mee te ne­men, dus ge­bruik ik die tas die ik voor­jaar ’89 kocht. Ik wil de rug­zak niet mee­ne­men om­dat ik zo’n reis­tas bij de hand­ba­ga­ge kan doen, in het vlieg­tuig en dan kun­nen de boe­ken, die ik ver­wacht mee te­rug te ne­men, in het ba­ga­ge­ruim. (Kim heeft slechts een klein rug­zak­je ba­ga­ge.)
Karima komt tegen 10.45 uur op het sta­tion om af­scheid van ons te ne­men. Kim komt even la­ter. Iris zul­len we op Schip­hol ont­moe­ten.
Oorspronkelijk zou Karima met ons mee­rei­zen, maar om­dat haar ver­blijfs­ver­gun­ning op de dag van on­ze te­rug­komst (5-9-94) af­ge­lo­pen is, vrees­de ze dat ze het land niet meer in zou mo­gen. Nu zal ze op 10-7 recht­streeks naar Tel-Aviv vlie­gen en op 12-8 weer te­rug naar Ne­der­land.
We nemen de trein van 11.04. Op Schip­hol zoe­ken Kim en ik een poos­je naar Iris, om­dat de plek waar we af­ge­spro­ken had­den, niet meer be­staat. We vin­den haar met haar moe­der en broer bij de ba­lie van Ali­ta­lia, on­ze lucht­vaart­maat­schap­pij. In­checken en om 13.00 uur gaan we aan boord en vlie­gen naar Rome. Aan­komst circa 15.15 uur. Daar han­gen we twee uur rond. Uit Rome ver­trek­ken we om 17.30 uur en we zijn te­gen 20.00 uur MET (Mid­den-Euro­pe­se Tijd) = 21.00 uur Turk­se tijd in Is­tan­boel.
We nemen de bus Havash Servisi tot aan Ak­sa­ray en dan de tram (hij heet Metro) voor niets, want we zien ner­gens een kaar­tjes­ver­koop­punt, tot na­bij Sultan Ahmet. We lo­pen naar de straat van het Ana­do­lu Hotel (ik was daar in 1992), maar wor­den op­ge­van­gen door een jon­ge­man van het Ema ho­tel, die ons daar naar bin­nen praat. In de bus had ik al gemerkt dat de meis­jes apart wil­den sla­pen. Nu ne­men we toch een drie-per­soons­ka­mer. Kim is tegen, mij maakt het niets uit en Iris is wel voor, want dat is goed­ko­per. (600.000 TL = f. 36,00) (Twee jaar geleden was 600.000 TL nog f. 150,00!
We lopen even door een bijna ver­la­ten Sultan Ahmet.
Hotel: 1 pils: 60.000 TL.
Brood (van huis) eten. Bed rond 01.00 uur.
De hoteleigenaar maakt grap­jes dat ik met twee meis­jes reis. Ik vind het niet leuk.

Menu – 26/06: Begin – Einde.

Google Maps
Istanboel – Aksaray – Sultan Ahmet.

Wikipedia
Istanboel – Aksaray.

Websites
De waarde van de gulden in euro’s.

Menu – 26/06: Begin – Einde.

Orient Express I en II

Klik hier voor de chronologische volgorde van Orient Express I (1992).

Klik hier voor de chronologische volgorde van Orient Express II (1994).

Mobiele telefoon / Smartphone
the-face.com

Voor be­zoe­kers die via the-face.com op deze web­si­te ko­men: als de in­ter­ne links (me­nu, be­gin, ein­de) niet wer­ken (mo­bie­le te­le­foon / smart­phone) klikt u voor het ori­gi­ne­le adres van dit be­richt op: ira­da.com.

Links naar externe websites

De au­teur de­zes kan niet ga­ran­de­ren dat al­le links naar ex­ter­ne web­si­tes (dus die van der­de par­tij­en) al­tijd zul­len blij­ven be­staan. Fo­to’s in Goog­le Maps, bij­voor­beeld, kun­nen ver­dwij­nen wan­neer de ei­ge­naar ze weg­haalt. Ook aan an­de­re links kan een ein­de ko­men, of kun­nen in on­ge­bruik ra­ken.
Wan­neer u een niet wer­ken­de link con­sta­teert kunt u dat mel­den in het re­ac­tie­veld. Bij voor­baat dank.

Menu – 26/06: Begin.

18 augustus 1992

ioannes de limbourg Augustus , , ,

1992 – 2017: vijf­en­twin­tig jaar ge­le­den

Orient Express

Mijn eer­ste reis naar het Mid­den-Oos­ten

Dagboek 1992

(Dag 7507) Ik over­nacht in het Ana­do­lu-ho­tel in Istan­bul op een over­dekt ge­deel­te van het dak­ter­ras. – Van­daag vlieg ik van Istan­bul naar Am­ster­dam Schip­hol. Mijn dag­boek ver­meldt het he­le­maal niet, maar dit is mijn eer­ste vlucht ooit (met uit­zon­de­ring van een kor­te vlucht in een zweef­vlieg­tuig, eind ja­ren zes­tig) in een vlieg­tuig. – De munt­een­heid in Tur­kije is de Turk­se Lira: (TL.). De koers is TL. 1.000 = f. 0,25, een kwart­je dus. – Ik sluit het dag­boek­ver­slag van deze va­kan­tie naar Tur­kije en Sy­rië af met een be­schou­wing van mijn ver­blijf in bei­de lan­den, dan volgt het Am­nes­ty In­ter­na­tio­nal Re­port 1990 over Sy­rië en Tur­kije en daar­na een ver­slag uit het tijd­schrift Sum van sep­tem­ber 1992 over de dic­ta­tuur in Syrië.

Menu – Index en het einde.

 
 

Dinsdag, 18 augustus 1992.
Istanbul – Amsterdam – Leiden.
Slecht slapen.
Op rond 02.45 uur. Douche. (Ik moet wach­ten, want er zit iemand in.)
Om 03.45 uur op de stoep bij het reis­bu­reau. Het bus­je zou om 04.00 uur ko­men. Het bus­je dat komt houd ik aan. (Ik ben zon­dag 16 au­gus­tus jl. wijs ge­wor­den.) De chauf­feur weet ner­gens van.
Om circa 04.15 komt een bus­je. Een knap­pe Ne­der­land­se meid met een jon­gen en ook an­de­ren zit­ten er in. Ik zwijg in al­le ta­len na mijn “Morgen“.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Luchthaven

Rond 04.45 uur: lucht­haven.
Bij het omwis­se­len van TL. 100.000 in Istan­bul kreeg ik US$ 12. Toen ik de re­ke­ning vroeg, moest ik mijn pas­poort la­ten zien en kreeg ik er nog een dol­lar bij!
Ik word aangesproken door een Turks jon­getje dat uit Woen­sel bij Eind­ho­ven komt. We ver­tel­len wat.
Ook hier, op de luchthaven, hebben Tur­ken moei­te om in de rij te staan, wat on­der­ling no­gal wat ir­ri­ta­tie op­wekt.
Mijn bagage is 42 kilo, hand­ba­ga­ge waar ook nog een paar ki­lo in zit, niet mee­ge­re­kend. Nie­mand maakt zich er druk om. Som­mi­ge Tur­ken heb­ben meer dan 200 kilo bij zich en nie­mand zegt er wat van.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Vliegtuig

Ik begin nu ook voor te drin­gen en krijg daar­door een mooie plaats bij het raam van de niet-ro­kers af­de­ling in deze Aero­flot Tu­po­lev 154, die twin­tig mi­nu­ten te laat ver­trekt, maar pre­cies op tijd in Am­ster­dam aan­komt.
De vlucht is even spec­ta­cu­lair. Ik kijk veel in de­ze fris­se en veel la­waai ma­ken­de ma­chi­ne. Een klein ont­bijt stilt mijn hon­ger.
Landschap en wolken, ik zie van al­le soor­ten. Ik heb dat dus ge­zien. Hoe­wel ik op een mo­ment­je na, niet bang ge­weest ben, ga ik toch lie­ver met de trein. Bij het lan­den leek het toes­tel een mo­ment stil te staan. Ik dacht: ‘Nu flik­kert hij naar be­ne­den.’
Ik denk dat de rou­te van de vlucht de­zelf­de is als de trein­rou­te. We vlo­gen over Bel­gra­do en niet over de Al­pen, die ik in de ver­te wel meen­de te zien. We vlo­gen op tien ki­lo­me­ter hoog­te. Het was op het la­waai bin­nen na, een rus­ti­ge vlucht. Va­naf Zuid-Duits­land al­les be­wolkt.
Amsterdam 11.00 Turk­se tijd, dat is 10.00 uur Ne­der­land­se tijd.
De vlucht duurde 3 uur en 15 minuten!
Op Schiphol roept een stem mij. Het is TS. uit Maas­tricht en we ver­tel­len event­jes. Ik ken bij­na geen Lim­burgs meer, na meer dan twee jaar het niet ge­spro­ken te heb­ben. Hij zit nog steeds bij de Rijks­po­li­tie en nu bij de be­wa­king van Schip­hol. (Eén keer per jaar, een paar we­ken.)

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Thuis

Trein: f. 7,50.
Treintaxi: f. 5,00.
In Leiden geef ik de chauf­feur fooi (f. 2,50).*(1) Ik zag dat ook een an­de­re pas­sa­gier doen. (Zelf zou ik er niet aan ge­dacht heb­ben.) Hij reed ach­ter­uit de ge­blok­keer­de straat in om me voor de deur af te zet­ten.
Thuis: 12.00 uur.
Ik bel BW. (op zijn werk) en Pa en Ma.
Op de fiets naar het Post­kan­toor. On­der­weg met GZ. ver­tel­len, die met AH. vier­en­hal­ve week in Ma­rok­ko was.
In de winkel ver­tel­len met de mooie en aar­di­ge LM.
Verleden week viel de elek­tri­ci­teit uit, ver­tel­de BW. aan de te­le­foon. Sinds­dien is er geen warm wa­ter meer, zegt hij. Bu­ren pro­beer­den ver­geefs te hel­pen.
Ik onderzoek de boiler. De pomp blijkt vast te zit­ten. La­gers wel­licht ver­sle­ten. Ik krijg hem wel weer aan het lo­pen.
Van 15.30 tot 19.30 uur slapen.
Douche.
Eten.
Tv.
Nederland: circa 18 of 20°C.
Bed circa 22.00 uur?

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Kos­ten van de­ze va­kan­tie

Berekening: ik heb f. 2.900,00 to­taal uit­ge­ge­ven voor de reis en de voor­be­rei­din­gen.
Ik heb niet mee­ge­re­kend de nieuwe jeans, ver­an­de­ring van de bril, ver­band­doos, scheer­ge­rei, toi­let­zak­je en der­ge­lij­ke, om­dat die din­gen ook la­ter van pas ko­men en ik ze niet als on­kos­ten bij vol­gen­de rei­zen zal aan­mer­ken.
32 overnachtingen in hotels kost­ten f. 391,40.
Vijf nachten gereisd: nacht van 12 op 13 juli, nacht van 16 op 17 juli, nacht van 21 op 22 juli, nacht van 22 op 23 juli, nacht van 14 op 15 au­gus­tus.
Deze vakantie duurde to­taal 37 nach­ten.
Ik gaf f. 683,00 uit voor ple­zier, ver­maak en eten en drin­ken.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Evaluatie van mijn reis door Sy­rië en Tur­kije

Drie beschouwingen
Amnesty International Report 1990: Sy­rië – Tur­kije – Sum: Sy­rië.

Evaluatie
Mijn reis door Tur­kije en Sy­rië in 1992

Omdat de maat­schap­pij in Tur­kije en Sy­rië an­ders is ge­or­dend dan de on­ze is het vol­gens mij in­te­res­san­ter om bei­de Azia­tische lan­den te eva­lu­e­ren dan te be­rich­ten over de Hon­ga­ren in Bu­da­pest, waar ik ook en­ke­le da­gen ver­bleef. Hun sa­men­le­ving wijkt niet zo­veel af van de on­ze.
In Turkije moet je voor je­zelf op­ko­men, veel meer dan dat wij ge­wend zijn. Er is veel cor­rup­tie en de po­li­tie daar is een be­duch­te / be­ruch­te te­gen­stan­der van de bur­ger. Po­li­ti­ci be­lo­ven van al­les, maar er ge­beurd niets. Kran­ten ne­men de po­li­tiek (daar­om?) niet se­rieus of be­rich­ten er­over met een sek­sue­le on­der­toon. Er is ver­plicht on­der­wijs, maar dat schijnt ma­tig te zijn en de ver­plich­ting duurt niet lan­ger dan vijf jaar.
Syrië is een re­gel­rech­te, se­cu­liere, so­cia­lis­tische dic­ta­tuur, met daar­bij de be­ken­de per­soons­ver­heer­lij­king van de al­leen­heer­ser Ha­fez al-As­sad. In Sy­rië over­heerst de angst. Sy­riërs moe­ten al­tijd op hun woor­den let­ten en tel­kens er­voor zor­gen ze niets ver­keerds zeg­gen. Zij kun­nen nie­mand ver­trou­wen, zelfs hun ei­gen fa­mi­lie niet. Men kan daar de aan­dacht geen mo­ment la­ten ver­slap­pen, want ook als je per on­ge­luk iets ver­keerds zegt, moet je voor je le­ven vre­zen. Er zijn in Sy­rië ze­ven ge­hei­me diens­ten die el­kaar in de ga­ten hou­den, maar ook ieder­een die zich op het Sy­risch grond­ge­bied be­vindt, dus ook toe­ris­ten, bui­ten­land­se werk­ne­mers en an­de­ren die in Sy­rië ver­blij­ven, vluch­te­lin­gen bij­voor­beeld. On­der­wijs is er al­leen voor de ge­goe­de bur­ge­rij, zij die aan het po­li­tie­ke re­gi­me zijn ge­li­eerd. Al­le an­de­ren moe­ten wer­ken. Zo­dra jon­ge­tjes kun­nen luis­te­ren moe­ten ze aan de slag.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Onderwerpen in de evaluatie
Waarover wilt u lezen?

 
 
 
Amnesty Inter­na­tional Report 1990
Syrië – Turkije
Sum 1992: Land in een ver­stik­ken­de houd­greep: Syrië
 

Kinderarbeid

Syrië
Het is schrik­ba­rend te zien hoe­veel jon­ge­tjes wer­ken. Ik denk dat ze, zo­dra ze kun­nen lo­pen en luis­te­ren (pra­ten is niet no­dig), moe­ten wer­ken. In Alep­po viel het me op dat in die straat waar ho­tel Tou­rist ligt, en waar dus au­to­ban­den ver­wis­seld wor­den, de jon­ge­tjes van vijf, zes of ze­ven jaar maat­over­alls dra­gen met de naam van de ga­ra­ge erop.
Wat zouden ze ver­die­nen? (Ver­die­nen ze wel?)
Waar werken de meisjes? In huis? Als wat?
Slechts jongetjes van de goe­de klas­se, klei­ne dik­ker­tjes, wer­ken niet. Wat doen die? Spe­len?
 
Turkije
Kinderen in Turkije moe­ten vijf jaar naar school. Na hun twaalf­de is ver­volg­on­der­wijs mo­ge­lijk, maar de kos­ten daar­van zijn voor veel ou­ders niet op te bren­gen. Ik zag in An­tak­ya een jon­ge­tje van twaalf jaar die zes da­gen in de week (vol­gens ei­gen zeg­gen) in een ga­ra­ge werkt en op de ze­ven­de dag (zon­dag) voor TL. 1.000 (f. 0,25) schoe­nen poetst.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Werkloosheid

Syrië
Volgens mij is er een enor­me werk­loos­heid, maar die is ver­bor­gen. In ieder klein win­kel­tje staan wel twee of drie men­sen die met z’n al­len even­veel werk heb­ben als één per­soon, maar om be­zig te blij­ven vaak zin­lo­ze ta­ken uit­voe­ren. Zo moet je in een res­tau­rant eerst een bon­net­je ko­pen waar­bij je te­gen de kas­sier ver­telt wat je wilt drin­ken of eten. Dan be­taal je en je krijgt het bon­net­je en dan zeg jij (of de kas­sier) te­gen de man ach­ter de toon­bank wat je wilt heb­ben en je geeft hem dan het bon­net­je.
 
Turkije
Ook in Turkije wer­ken er veel men­sen in res­tau­rants, maar de (ver­bor­gen) werk­loos­heid is toch min­der, denk ik, dan in Sy­rië.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Inflatie

Syrië
De inflatie is groot. Een Sy­risch pond (Lira Soe­riyya) is U$ 0,0238 of­te­wel 1 dollar is £. 42. Eén gulden is £. 24,75.
 
Turkije
De waarde van de Tur­kse Lira (TL.) is wei­nig: TL. 1.000 is een kwart­je (f. 0,247).

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Mensenrechten

Syrië
Zie Am­nes­ty In­ter­na­tio­nal Re­port 1990, Sy­rië.
 
Turkije
Zie Am­nes­ty In­ter­na­tio­nal Re­port 1990, Tur­kije.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Paspoorten en legitimatie

Syrië
Het verkrijgen van een pas­poort is een voor­recht, maar dat wil niet zeg­gen dat je ook zo­maar naar het bui­ten­land kunt rei­zen. Eerst moet je je dienst­plicht van twee­ën­half jaar (voor ieder­een ver­plicht, be­hal­ve de eni­ge zoon in een ge­zin) ver­vuld heb­ben. Voor het rei­zen naar het bui­ten­land moe­ten een aan­tal pro­ce­du­res af­ge­legd wor­den. (Vol­gens J. in Alep­po.)
Zelfs het reizen in het bin­nen­land kan niet zon­der le­gi­ti­ma­tie­be­wijs.*(2) Ik moest iedere keer mijn pas­poort to­nen (be­hal­ve in Ha­ma) als ik kaart­je wil­de ko­pen. Bo­ven­dien con­tro­leer­de de po­li­tie op het sta­tion van Alep­po (30 juli jl.) twee keer de le­gi­ti­ma­tie­be­wij­zen van mij en de me­de­pas­sa­giers. De bus van Deir al-Zor naar Da­mas­cus op 2 au­gus­tus jl. werd drie keer voor po­li­tie­con­tro­le (op de split­sing der we­gen) aan­ge­hou­den.
 
Turkije
Volgens SK. in An­tak­ya zijn er in Tur­kije twee soor­ten pas­poor­ten: groene en blauwe. Een van de twee soor­ten is voor ieder­een en dus waar­de­loos. De an­de­re is al­leen voor over­heids­func­tio­na­ris­sen en die kun­nen dus naar het bui­ten­land rei­zen.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Media

Syrië
Ik heb in Syrië geen krant ge­kocht, noch ge­le­zen. Re­ge­rings­pro­pa­gan­da wil­de ik niet le­zen. al-Hayat [Het leven, een dag­blad uit­ge­ge­ven in Lon­den] hing ook aan de lijnt­jes, waar de kran­ten aan hin­gen. Was dit de ech­te of een Sy­rische imi­ta­tie, vraag ik me nu pas (1-9-92) af. In Sy­rië dacht ik dat het een spe­cia­le Sy­rië-edi­tie was, maar ik heb het niet ge­con­tro­leerd.
Op 14 augustus jl. las ik in An­tak­ya in Tur­kije de Sy­rische kran­ten al-Thaw­ra [de Re­vo­lu­tie] en Tish­rien [Ok­to­ber] bei­de van 6 au­gus­tus ’92, die al­le twee al­le hoofd­ar­ti­ke­len met pre­cies de­zel­fde woor­den weer­ga­ven. De kop­pen ver­schil­den een beet­je.
Buitenlandse kran­ten wa­ren in Sy­rië niet te koop. Ik heb niet echt ge­zocht, maar men heeft mij dat ook ver­teld. Al­leen bui­ten­land­se week­bla­den als ‘News­week‘ was ver­krijg­baar. Van Fran­se toe­ris­ten hoor­de ik dat dag­blad ‘Le Mon­de‘ ver­krijg­baar was, maar de po­li­tiek ge­voe­li­ge blad­zij­den wa­ren er uit­ge­scheurd.
De televisie prijst het le­ger uren­lang. Dat zag ik op 1 augustus jl. Ver­der slap­pe ko­me­dies.
Volgens de ‘communist‘ in Da­mas­cus (5 augustus jl.) wa­ren er maar drie be­lang­rij­ke din­gen in het le­ven van de mens: brood, seks en vrij­heid
Over brood hoeven we het niet te heb­ben, dat is zo­wel in Sy­rië als in Tur­kije in rui­me ma­te voor­han­den en ook goed­koop.
Zonder nieuws van de bui­ten­we­reld zou ik het daar niet lang kun­nen uit­hou­den.
 
Turkije
Volgens mijn zegslieden: stu­dent in de trein naar An­ka­ra (21 juli jl.) en Duits-Turk­se vrouw in An­tak­ya (24 juli jl.) stelt de be­richt­ge­ving over po­li­tiek, in Tur­kije niets voor. Po­li­tiek wordt niet se­rieus be­na­derd of met een sek­sue­le on­der­toon. Al­leen maar be­rich­ten over de groots­heid van Tur­kije en con­stant ver­nieu­win­gen, die op po­li­tiek ge­bied ove­ri­gens niet uit­ge­voerd wor­den.
Tv heb ik er nau­we­lijks ge­ke­ken.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Vrijheid

Syrië
Syrië: lees dit dagboekverslag, lees ook het verslag ‘Land in een verstikkende houdgreep‘ in SUM, september 1992 en het rapport van Amnesty International Report 1990: Sy­rië.
MG. in Damascus en an­de­ren be­dach­ten na­men als ‘Dis­ney­land’ (Is­raël) en Mi­chel Pla­ti­ni (Hafiz al-Asad) om vrij te kun­nen spre­ken over an­ders dan nor­male (wat is nor­maal in zo’n land?) za­ken.
J. in Aleppo ver­tel­de over een oom die tien jaar ge­le­den gear­res­teerd was en waar­van men sinds­dien niets meer ver­no­men had.
 
Turkije
In Turkije is de vrij­heid is gro­ter dan in Sy­rië, maar lees toch Amnesty International Report 1990: Tur­kije.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Godsdienst

Syrië
Het kritiek­loos ge­lo­ven in de vol­le­di­ge waar­heid van de ko­ran was me op de Uni­ver­si­teit Lei­den ver­teld. Toch was ik ver­bijs­terd toen ik con­sta­teer­de dat de soep wél zo heet ge­ge­ten wordt als die wordt op­ge­diend.
De mensen die ik sprak ge­lo­ven zeer se­rieus en zon­der spoor­tje van twij­fel in de waar­heid van de ko­ran.
Kritiekloos ver­tel­den ze mij (wat hen ook ver­teld was) dat de ko­ran al­leen maar waar­heid be­vat en dat al­les wat er­in staat ook nog op al­le tij­den, dus ook de­ze tijd, toe­pas­baar is.
 
Turkije
Jongeren in Istanbul ver­tel­den mij dat je zon­der pro­ble­men atheïst kunt zijn in Tur­kije, maar je mag niet aan de leer van de stich­ter van de staat, Mus­ta­fa Ke­mal Ata­türk, twij­fe­len.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Seks

Syrië
Ik ben naar Syrië ge­gaan om mijn Ara­bisch in de prak­tijk te toet­sen. (Ma­rok­ko be­hoorde niet tot de mo­ge­lijk­he­den, om­dat het Ma­rok­kaans dia­lect / Ara­bisch sterk af­wijkt van het Ara­bisch dat el­ders ge­spro­ken wordt.)
Dat wat de Syriërs van een wes­ter­ling wil­len we­ten is voor hen in­te­res­sant, maar voor de wes­ter­ling niet, want hun vra­gen gaan al­tijd over de­zelf­de on­der­wer­pen: vrou­wen, kin­de­ren, geld en gods­dienst. Ik had geen ken­nis ge­noeg van de Ara­bische taal, om over an­de­re din­gen te spre­ken, dus kreeg ik op den duur een he­kel om met men­sen Ara­bisch te pra­ten.
Seks en dus, vrou­wen, is een pro­bleem. Man­nen zijn met niets an­ders be­zig. Elke wes­ter­se vrouw moet ‘ge­pakt’ kun­nen wor­den.
J. in Aleppo wilde met A. en T. sa­men rei­zen naar de ‘rest’ van Sy­rië om een sek­sue­le re­la­tie met A. te heb­ben, zei hij te­gen mij. Ik ge­loof niet dat hij dat te­gen A. ge­zegd heeft. Zij wim­pel­de hem af, ver­tel­de hij mij ook. Vol­gens hem ko­men al­le vrou­wen uit het wes­ten om met Ara­bische man­nen te neu­ken.
Ik zeg tegen J. dat de­ze in­druk ont­staat uit wes­ter­se films, die slechts an­der­half of hoog­uit twee uur du­ren, maar het ver­haal strekt zich soms uit over een maand of zelfs een jaar. (En, vol­gens XX. be­vat­ten on­ze films ook ex­pli­ciet of im­pli­ciet uit­ge­druk­te co­des, die ie­der van ons be­grijpt, maar voor men­sen uit een an­de­re cul­tuur niet te be­grij­pen zijn en / of on­op­ge­merkt blij­ven.)
Ik zeg tegen J. dat meis­jes die een Ara­bische vrij­er wil­len, over het al­ge­meen in uit­gaans­cen­tra, zoals de kust, zul­len zoe­ken en geen moei­za­me toch­ten langs cul­tu­re­le en ar­cheo­lo­gische be­ziens­waar­dig­he­den zul­len on­der­ne­men.
Naast seks is het al of niet heb­ben van een vrouw erg be­lang­rijk. On­ge­huwd is on­be­grij­pe­lijk. Ze­ker op mijn leef­tijd. En ook geen kin­de­ren, nog on­be­grij­pe­lij­ker. Zelfs één kind is nog te wei­nig, heb ik ge­merkt.
J. vroeg me in het res­tau­rant iets over mijn le­ven. Ik zei, tot zijn schrik en hi­la­ri­teit van A.: “Ik weet niet meer wat ik je ver­teld heb, maar ik zal je nu de waar­heid ver­tel­len.” Dat deed ik dus, in­clu­sief een klein leu­gen­tje, dat ik in Ne­der­land wel een vrien­din heb. (Ik ge­loof dat ik dat gezegd heb.)
 
Turkije
In Turkije is de si­tua­tie het­zelf­de. Het voort­du­rend ver­tel­len over mijn samen­le­vings­vorm hing me al spoe­dig de keel uit. Ik heb tien­tal­len ver­hal­en ver­teld. Ik was 31 of 26 of 41. Ik had een vrien­din, een / geen vrouw. Geen kind of een kind. Mijn vrouw / vrien­din was thuis, in het ho­tel, enzovoorts. Nooit was het goed.
Maar in Tur­kije is pros­ti­tu­tie le­gaal en door de over­heid ge­con­tro­leerd. (Wat houdt dat in?)
In Antakya is een por­no­bios­coop. Meis­jes mo­gen niet naar bin­nen.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Helpen

Syrië / Turkije
Verder is het in bei­de lan­den zo, dat als je iemand iets vraagt, het vol­ko­men on­dui­de­lijk is of hij je wil hel­pen of niet. Soms hel­pen ze al­weer een vol­gen­de, soms zijn ze nog met je be­zig. Soms lo­pen ze weg om je wat te wij­zen. Soms lo­pen ze weg om iemand an­ders te hel­pen. De bij­be­ho­ren­de co­de en / of het ge­baar heb ik niet kun­nen ont­dek­ken.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Voordringen

Syrië / Turkije.
Zowel in Turkije als in Sy­rië drin­gen de men­sen voor om aan de beurt te ko­men bij lo­ket­ten en ba­lies. Als je dat niet doet kom je niet aan de beurt.
Ik zie dit drin­gen als sym­bool voor hun sa­men­le­ving. (Hoe­wel het mo­ge­lijk ook een ge­volg is van hun sa­men­le­ving.) Als je op je beurt wacht, kom je nooit aan de beurt. Je moet con­stant vech­ten voor je beurt, je plaats (ook in de maat­schap­pij), voor je rech­ten, voor je brood. Je moet vech­ten voor je le­ven, om te over­le­ven. Het le­ven is er hard. Het heeft wel wat. Als je goed ter been bent en wel­be­spraakt, dan is het een uit­da­ging, maar als je niet tot die groep be­hoort en ook geen geld hebt …

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Verkeer en lawaai

Syrië / Turkije
Zoals ik ook schreef bij het ‘drin­gen voor lo­ket­ten’ zijn de ge­drags­re­gels hier no­gal af­wij­kend van het wes­ten.
In Boe­da­pest wach­ten de voet­gan­gers net­jes voor de ver­keers­lich­ten tot­dat die groen wor­den, dat doen ook de auto­mo­bi­lis­ten.
In Turkije probeert ieder­een zo snel mo­ge­lijk aan de over­kant te ko­men, of de voet­gan­gers­lich­ten nu groen of rood zijn.
Auto’s rij­den zo­ver door dat voet­gan­gers­over­steek­plaat­sen vol­le­dig ge­blok­keerd zijn.
In Syrië zijn met uit­zon­de­ring van Da­mas­cus en Alep­po geen voet­gan­gers­lich­ten. Ver­der rijdt iedere auto erg hard.
In Syrië en Turkije steek je over op ei­gen ri­si­co. Er is geen en­ke­le au­to [au­to­mo­bi­list!] die een voet­gan­ger voor laat gaan.
Alles op wie­len, zelfs fiet­sen en kar­ret­jes schijnt voor­rang te heb­ben op voet­gan­gers. Ook hier geldt het prin­ci­pe van drin­gen. Je moet drin­gen om aan de over­kant te ko­men. Dring je niet, dan kom je er niet.
Dit zijn mis­schien luxe­pro­blemen van een ver­wen­de wes­ter­ling, die boven­dien lang­zaam gek wordt van het voort­du­ren­de la­waai van auto­ge­toe­ter en an­der ge­raas. Een idi­oot ra­zend ver­keer en er is ner­gens (met uit­zon­de­ring van in de mos­kee en de bin­nen­plaats van het ho­tel) een rus­tig, stil plek­je te vin­den.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Keelschrapen

Syrië / Turkije
De mensen schra­pen hier vaak en zeer luid (hoor­baar) hun keel en kot­sen op de meest ‘on­mo­ge­lij­ke’ plaat­sen. Daar kan ik maar moei­lijk aan wen­nen, hoe­wel ik dat fe­no­meen al ken­de van mijn va­kan­tie in Por­tu­gal waar ik in au­gus­tus 1983 was.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Electriciteitsuitval

Syrië
In heel Syrië valt één keer per dag de elek­tri­ci­teit een paar uur per dag uit. In ver­schil­len­de plaat­sen op ver­schil­len­de tijd­stip­pen, om­dat ze niet ge­noeg kun­nen pro­du­ce­ren. Als ze er niet meer pro­du­ce­ren zal het al­leen maar er­ger wor­den.
In computerwinkels kun je ap­pa­ra­tuur ko­pen om de 220V net­span­ning te sta­bi­li­se­ren. Veel win­kels heb­ben een eigen ge­ne­ra­tor.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Rommel

Syrië
Syrië / Turkije. Om­dat de over­heid niet veel voor de bur­ger doet, doet de bur­ger ook niets (vrij­wil­lig) voor de over­heid. Ge­volg: over­al een enor­me rot­zooi en ver­vui­ling.
Zelfs als pu­blie­ke wer­ken een straat open­breekt ziet het er­uit als een bom­krater. (Deir al-Zor en Da­mas­cus.)
In West-Da­mas­cus (al-Mazza) was er een mo­der­ne scho­ne woonwijk.
 
Turkije
In Istanbul kon ik zien dat de over­heid moei­te deed om het stads­beeld te mo­der­ni­se­ren.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Natuurschoon?

Syrië
Vele Syriërs vonden dat ik naar La­ta­kia moest gaan, naar zee. Daar was het heel mooi, zei­den ze.
Omdat ik al van me­de­stu­den­ten en an­de­re toe­ris­ten had ge­hoord dat het een gro­te af­val­berg is, hield ik al­tijd de boot af met de me­de­de­ling dat ik in Ne­der­land slechts acht ki­lo­meter van de zee woon, dus geen zee meer hoef te zien.
Sy­riërs die nooit een an­der strand za­gen dan hun ei­gen strand, ge­loven dat dat zo hoort: dat af­val, want bij hen om de hoek is dat ook zo: over­al ligt af­val. Wij, wes­ter­lin­gen, die scho­ne stran­den ge­wend zijn, vin­den een sme­rig strand on­aan­trek­ke­lijk.)
 
Turkije
In Cevlik (Turkije) heb ik aan SK. ge­vraagd of het strand uit zand of uit mod­der be­stond. Op cir­ca vijf­tig meter af­stand leek het een gro­te mod­der­zooi. Vol­gens hem was het zand.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Vroeg oud

Syrië / Turkije
Zowel in Syrië als in Turkije zien kin­de­ren, jon­gens en jon­ge­man­nen, er in hun jeugd (al vroeg) oud uit.
Komt dit door de voe­ding (of het ge­brek aan voe­ding), het op jeug­di­ge leef­tijd al hard wer­ken of / en de al­tijd he­te zon, of het har­de le­ven?
Ik zag de moeder van SK. in An­tak­ya: ’n oud vrouwt­je, maar zij was nog jon­ger dan dan ik. Ik ben 41 jaar.
Ik vind in beide lan­den de ou­de­re man­nen (hoe oud zijn die ou­de­re man­nen?) vaak knap­per dan de jon­ge­man­nen.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Alleen op de wereld

Syrië
Ik heb geen geschik­te reis­maten ge­von­den, on­der­weg. Al­leen met C. (die ik heel aar­dig vond) uit Keulen en A. (uit Münster) zou ik wel ge­reisd wil­len heb­ben. (Jon­ge vrou­wen! Voor­na­me­lijk we­gens C.) Al­le an­de­ren had­den niet zo’n reis­rou­te als ik. Daar­om voelde ik me soms een­zaam. Ik kon nooit eens een keer te­gen iemand kla­gen over de enor­me rot­zooi in Sy­rië en Tur­kije. Een an­der na­deel is dat je al­le be­slis­sin­gen al­leen moet ne­men en dus ook wel eens dom­me din­gen doet, zoals de reis naar We­nen boe­ken per bus na twee sla­pe­lo­ze nach­ten en de daar­op vol­gen­de bij­na stom­me fout van de reis van bij­na dui­zend gul­den per Luft­han­sa naar Mün­chen met twin­tig ki­lo te zwa­re ba­ga­ge.
Met z’n twee­ën is al­tijd beter, ze­ker in si­tua­ties als die in Deir al-Zor, waar ik drin­gend hulp van een maat no­dig had. (31 juli jl.)
(Na dat on­ge­luk in Deir al-Zor heb ik bui­ten, op straat, al­tijd met ge­slo­ten schoe­nen ge­lo­pen, dat was veel vei­li­ger.)
Ik was alleen op reis ge­gaan, om­dat de kans dat ik Ara­bisch zou kun­nen spre­ken dan veel gro­ter is dan wan­neer ik met iemand an­ders was, dacht ik en daar­om was ik soms bang dat iemand zou zeg­gen: “Nou, ik wil wel mee.”
Er zijn veel heel mooie men­sen (m/v) in Sy­rië en Tur­kije, maar meer dan een op­per­vlak­kig con­tact zit er tij­dens zo’n va­kan­tie niet in.
Op gegeven moment wil­de ik weer eens ge­woon Ne­der­lands spre­ken. Ik begon dus sterk naar Ne­der­land te ver­lan­gen.
Het is onaangenaam warm in Sy­rië, veel te warm. Tus­sen 11.00 en 18.00 uur is het on­houd­baar warm: 40°C in de scha­duw zon­der een zucht­je wind.
Het voort­du­ren­de la­waai, het ge­toe­ter / claxo­ne­ren van au­to’s. Het is er geen mo­ment stil.
Toch bleef ik nog een tijd­je in Sy­rië want ik wist dat te­rug­keer einde van de ‘va­kan­tie-on­be­zorgd­heid’ be­te­ken­de en thuis weer sleur zou be­te­ke­nen.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Voeding

Syrië
Waarom ben ik niet de ge­plan­de vier we­ken in Syrië ge­ble­ven, maar niet meer dan twee­ën­hal­ve week?
In Nederland ben ik ve­ge­ta­riër, in Sy­rië moest ik vlees eten, kip, om iets warms bin­nen te krij­gen en het eten is er over het al­ge­meen een­to­nig. Steeds weer het­zelf­de. (Als je er je ei­gen pot­je kunt ko­ken is het ze­ker, wat dit punt be­treft, wel uit te hou­den.)
Tijdens deze reis heb ik (mi­ne­raal-) wa­ter le­ren waar­de­ren. Kraan­wa­ter is niet te ver­trou­wen, al­thans, ik ver­trouw­de het niet.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Comfort

Syrië / Turkije
Na Budapest tot Edirne, heb ik geen war­me douche meer ge­had, met uit­zon­de­ring van in Deir al-Zor. In veel plaat­sen was er geen warm wa­ter. Ho­tel Ana­do­lu had op de eer­ste ver­die­ping wel warm wa­ter, ont­dek­te ik de laat­ste nacht dat ik er was. In Istanbul was het koud wa­ter let­ter­lijk adem­be­ne­mend. In al­le an­de­re plaat­sen was koud wa­ter een ge­not.
In Deir al-Zor, ho­tel Groot Ara­bië, had ik koud wa­ter wil­len heb­ben, maar er was al­leen maar warm wa­ter. (In de win­ter zal er al­leen maar koud wa­ter zijn, ver­moed ik.)

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

Deir al-Zor

Syrië
In Deir al-Zor heb ik mooie no­ma­den, man­nen en vrou­wen, ge­zien.
Naar deze stad wil ik be­slist nog eens te­rug, in een voor­jaar en dan ver­der langs de Foe­raat [Euf­raat] in de rich­ting van Irak rei­zen.

Menu – Be­gin – Evaluatie – Index en het einde.

*(1)
Ik geef de taxi­chauf­feur in Ne­der­land een fooi. In Tur­kije en Sy­rië, was ik nog­al zui­nig met fooi­en ge­ven aan die ar­me sloe­bers. Daar was ik bang een paar stui­vers te veel te be­ta­len, maar hier geef ik aan de re­de­lijk goed ver­die­nen­de taxi­chauf­feur zon­der veel om­haal een fooi van 50% van de rit­prijs. Ik zou me moe­ten scha­men, maar dat heb ik ner­gens ver­meld, dus dat zal ik ook wel niet ge­daan heb­ben.

Te­rug.

*(2)
In Nederland hebben we een le­gi­ti­ma­tie­be­wijs sinds 2005, ver­plicht van­af de 14-ja­ri­ge leef­tijd.

Te­rug.

Meer informatie.

GM.: Google Maps. – Wi.: Wi­ki­pe­dia. – Web.: ove­rige bron­nen.
Tur­kije:
GM., Wi.
Istan­bul:
GM., Wi.
Syrië:
GM., Wi.
:ﺳﻮﺭﻳﺎ
Deir al-Zor:
GM., Wi., GM. (Fo­to’s.)
:ﺩﻳﺮ ﺍﻟﺰﻭﺭ
Eu­fraat:
GM., Wi.
:ﺍﻟﻔﺮﺍﺕ

Index

Index van ter­men:
Index van per­so­nen:
BW.
Index van lo­ca­ties:
.

Me­nu – Be­gin – Hoofd­in­dex.
Over­zicht 1972-1990.
Chrono­lo­gisch over­zicht Orient Ex­press 1992.

17 augustus 1992

ioannes de limbourg Augustus , ,

1992 – 2017: vijf­en­twin­tig jaar ge­le­den

Orient Express

Mijn eer­ste reis naar het Mid­den-Oos­ten

Dagboek 1992

(Dag 7506) Ik over­nacht­te in het Ana­do­lu-ho­tel in een slaap­zaal (dor­mi­to­ry). – Ik boek voor mor­gen een vlucht van Istan­bul naar Am­ster­dam. – Ik spreek met en­ke­le jon­ge Tur­ken over de (po­li­tie­ke) si­tua­tie in Tur­kije. – Een Ier legt me uit wat er in Am­ster­dam al­le­maal kan. – Ko­men­de nacht slaap ik over­dekt, op het dak­ter­ras. – De munt­een­heid in Tur­kije is de Turk­se Lira: (TL.). De koers is TL. 1.000 = f. 0,25, een kwart­je dus.

Menu – Index en het einde.

Eer­ste ge­sprek – Twee­de ge­sprek – Hotel.

Maandag, 17 augustus 1992.
Istanbul.
Op 7.00 uur.
De hotelstaf is zoals ge­woon­lijk, on­vrien­de­lijk en com­man­de­rend.
Na douche, ontbijt: toast met kaas en thee voor TL. 8.000.
Naar reisbureau Highlander. Ik boek voor f. 510,00 een vlucht naar Am­ster­dam. (Salz­burg of We­nen is na­tuur­lijk goed­koper.) (Van­uit We­nen moet ik dan nog een kaar­tje naar Salz­burg ne­men. [Van­uit Salz­burg heb ik nog een gel­dig reis­bil­jet naar Ne­der­land.])
Ik betaal TL. 1.135.000 plus US$ 150 plus TL. 30.000 voor ver­voer naar de lucht­ha­ven. (f. 259 plus circa f. 240: f. 499,00 voor de vlucht.)
Ik vlieg met Sultan Air. Hoofd­kan­toor: Maas­tricht Air­port.
In hotel Anadolu blijf ik nog een nacht, want de an­de­re ho­tels zijn vol. Voor een bed op het dak, maar wel on­der­dak (bin­nen dus, in de gang naar het dak) TL. 25.000.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Eerste gesprek

Van 10.30 tot 14.15 uur: Sul­tan Ah­met. Twee Turk­se jon­gens, een knap­pe stu­dent van Istan­bul Uni­ver­si­teit (eco­no­mie) en de an­der, een stu­dent eco­no­mie mid­del­ba­re school, be­gin­nen een praat­je met me.
We vertellen wat en ik zeg dat ik erg van de Ara­bische en ook Tur­kse klas­sie­ke mu­ziek hou, maar dat ik niet zo van de mu­ziek van Bü­lent Er­soy*(1) hou.
Hij vertelt me dat die na zijn sekse­ver­an­de­ring tot voor en­ke­le ja­ren niet meer mocht op­tre­den.
“Waarom niet?”
De regering waakt over de mo­raal. Als kin­de­ren dat zien stel­len ze vra­gen en wat moe­ten ou­ders dan zeg­gen?
“En wat dan met die naak­te vrou­wen in de kran­ten?”
“De kinderen kun­nen dat niet lezen.”
“Maar zien wel.”
“Ze begrij­pen het niet.”
“En wat met die por­no­films die in An­tak­ya in de bios­coop draai­en?”
“Wel, dat is ver­bo­den, maar de re­ge­ring kan daar niet te­gen op­tre­den. Dat is zo ver weg van An­ka­ra, dat ligt bui­ten de macht van de re­ge­ring.”
(Zo lust ik er nog wel een, in de­ze po­li­tie­staat.)
Dan wil hij weten wat ik denk dat de pro­ble­men van Tur­kije zijn. Daar wil ik niet op in­gaan. Ik pro­beer een Sy­rische uit­vlucht: “Is over po­li­tiek pra­ten niet erg ge­vaar­lijk?”, maar dat zet geen zo­den aan de dijk. Vol­gens hem is het niet ge­vaar­lijk om over po­li­tiek te pra­ten.
Ik probeer nog wat: “Ik spreek en lees geen Turks. Ik kan je al­leen ver­tel­len wat an­de­ren mij ver­tel­den.”
Hij zegt: “Ik sprak een ou­der echt­paar, die in In­dia wa­ren ge­weest. Een In­diër had de vrouw ge­vraagd wat zij dacht dat de pro­ble­men van In­dia waren. Nu vraag ik jou: wat zijn vol­gens jou de pro­ble­men van Tur­kije?”
Ja, nu moest ik er­aan ge­lo­ven.
“Volgens mij heb­ben jul­lie een gro­te in­fla­tie door een te groot le­ger.” (Vol­gens hem slechts ‘zes­hon­derd­dui­zend’ man (in oor­logs­tijd het dub­be­le)).
Een te korte tijd voor on­der­wijs. (Vol­gens hem wordt dat vol­gend jaar van vijf naar acht jaar ge­bracht.) (Hoe wil­len ze dat rea­li­se­ren?)
Ik vertel over wat ik ge­hoord heb over de kran­ten.
Hij vindt dat ik me he­le­maal ba­seer op in­for­ma­tie van an­de­ren. Daar moet ik hem ge­lijk in ge­ven.
Hij vraagt of ik Tur­kije een de­mo­cra­tie vind.
Ik heb mijn twij­fels (ge­ba­seerd op de me­ning van an­de­ren).
Hij is kwaad en vraagt of ik de de­mo­cra­tie van de USA een de­mo­cra­tie vind. Ook over de Ame­ri­kaan­se de­mo­cra­tie heb ik mijn twij­fels.
Nu, Turkije heeft een de­mo­cra­tie vol­gens het Ame­ri­kaan­se sys­teem.
Ze gaan weg. Dit was voor mij een hoogst on­be­vre­di­gend ge­sprek. Wat weet ik van Tur­kije?

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Twee­de ge­sprek

Ik geniet van man­nen en vrou­wen.
Na een uurtje komt een jon­ge­man van wie ik het ge­voel heb dat hij met op­zet komt. Hij gaat op de bank naast me zit­ten. Eet een ba­naan, staat plot­se­ling op en roept iemand en be­groet de uni­ver­si­tai­re stu­dent van daar straks. Die doet als­of hij me niet ziet. Na een mi­nuut of vijf spreekt de nieuw­ko­mer die A. blijkt te he­ten, me aan.
Na een inleidend praat­je wordt het ge­sprek se­rieu­zer. Hij stu­deert En­gels (An­ka­ra Uni­ver­si­teit) en ik vraag hem wat hij er­mee wil. Hij wil ver­ta­ler wor­den en ze­ker geen le­raar, want daar is niets mee te ver­die­nen. Om­dat hij het al over Allahs goed­heid had ge­had, wijs ik hem er­op dat hij van Allah de ga­ve en de kans heeft ge­kre­gen om te stu­de­ren, waar­om hij dan niet Allah een dienst be­wijst en an­de­re leer­lin­gen ook een kans geeft En­gels te le­ren van een goe­de le­raar en niet van een slech­te (want slecht be­taal­de ba­nen trek­ken over het al­ge­meen slech­te leer­krach­ten) en nu eens niet ach­ter het gro­te geld aan jaagt.
Hij is het eerst niet met mij eens, la­ter een beet­je en nog la­ter zegt hij dat hij mij niet ver­tel­de wat hij met het gro­te geld zou doen: na­me­lijk een school stich­ten.
Nu de economiestudent zich ook met het ge­sprek be­moeit ko­men we weer op de de­mo­cra­tie en nu ko­men ze zelf tot de con­clu­sie dat de de­mo­cra­tie in Tur­kije niets voor­stelt!
De student Engels meent dat is­lam de bes­te de­mo­cra­tie is: als je iets meer hebt dan een an­der, dan moet je dat met een an­der de­len.
Ik zeg dat hij iets meer kan­sen heeft om te le­ren, dus dan moet hij die maar de­len met an­de­ren en an­de­ren En­gels le­ren. Hij luis­tert eerst niet naar me. Hij geeft daar­na toe am­bi­tieus te zijn en komt dan met zijn (hier­voor be­schre­ven) school-stich­tings­plan op de prop­pen.
De economiestudent vindt dat de­mo­cra­tie niet al­tijd kan, want waar twee man­nen met el­kaar kun­nen trou­wen, daar deugt het niet en daar komt maar Aids van.
Ik wijs hem op Afrika waar Aids door he­te­ro­sek­su­ele re­la­ties komt.
“Maar dat is Afrika.”, zegt hij.
A. houdt ook mij op het juis­te on­der­werp, want an­ders was ik ook in de Aids-dis­cus­sie af­ge­gle­den.
“Praten we over Aids of over de­mo­cra­tie?”, vraag ik, na­dat ik zijn af­keu­rend ge­mom­pel op de op­mer­king van de eco­no­mie­stu­dent had ge­hoord.
Volgens hem bestaat geen echte de­mo­cratie. Ik zeg dat ook in een de­mo­cra­tie niet al­les 100% in or­de is, maar hun ge­brek aan er­va­ring met een ech­te de­mo­cra­tie geeft hen een ver­te­kend beeld over de­mo­cra­tie.
A. zegt dat je in Tur­kije rus­tig kunt zeg­gen dat je geen mos­lim meer bent en niet meer in God ge­looft, maar je mag niet zeg­gen dat je niet meer in Mus­ta­fa Kemal Ata­türk*(2) ge­looft.
A. werkt in de zomer­maan­den als ta­pijt­ver­ko­per in de ba­zaar ach­ter de Blau­we Mos­kee.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Hotel

In het hotel heb ik een uren­lang ge­sprek met een Ier die in Glas­gow stu­deert (wat ook al weer?) Zijn moe­der werkt in Brus­sel bij de EG. Hij komt veel in Am­ster­dam voor drugs en we spre­ken veel over de ‘stuf’, waar ik bij­na niets van­af weet en hij heel veel.
Voor US$ 50(!) gaat hij met de bus naar We­nen, mor­gen­avond en ik licht hem voor over mijn er­va­rin­gen. [15-08-92.] Ik geef hem die 17 Lev, die ik voor mijn va­kan­tie van NB. ge­kre­gen had. (Bul­gaar­se Lev: “Wat zijn die waard?” Ik weet het niet.)
Verder vertellen met een Frans­man uit Nice, die in Pa­rijs voor Al­ca­tel aan te­le­foon­cen­tra­les werk­te. We ver­tel­len over te­le­foon­cen­tra­les*(3) en is­lam.
Het uitzicht uit het ho­tel van­af het dak op Aya So­fia en Gou­den Hoorn is fan­tas­tisch.
Volgens de Ier mag ik maar twin­tig ki­lo in het vlieg­tuig mee­ne­men, dus sor­teer ik al­les wat ik wil hou­den en even­tu­eel kan weg­gooi­en, want ie­de­re ki­lo over­ge­wicht is f. 50,00 boe­te. (Vol­gens hem.)
Zo gooi ik weg: la­ken­zak, de broek die ik in Alep­po kocht (op 29-7-92), de san­da­len die ik in Deir al-Zor kocht op 31-7-92, de gym­pies die ik in Istan­bul kocht op 17-7-92 gooi­de ik al in Alep­po op 30-7-92 weg, want ik droeg de ro­de gym­pies (de Ne­der­land­se) zon­der sok­ken en zon­der pro­ble­men.)
Ik laat nog wat prul­la­ria ach­ter in de ho­tel­ka­mer in Istan­bul.
Bed 00.00 uur.
Weer: ’s Avonds lekker fris.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

*(1)
Bülent Ersoy (Wi.) Turk­se zan­ge­res, die als man ge­bo­ren werd.

Te­rug.

*(2)
Mustafa Kemal Atatürk: (Wi.) Turk­se le­ger­of­fi­cier, schrij­ver, po­li­ti­cus en grond­leg­ger van de re­pu­bliek Tur­kije, waar­van hij de eer­ste pre­si­dent was.

Te­rug.

*(3)
Ik werkte van medio 1966 tot begin 1990 bij PTT-Te­le­com en van­af au­gus­tus 1978 aan / met (be­drijfs-­)te­le­foon­cen­tra­les bij de af­de­ling PHTF, van het ge­noem­de Staats­be­drijf.

Te­rug.

Meer informatie.

GM.: Google Maps. – Wi.: Wi­ki­pe­dia. – Web.: ove­rige bron­nen.
Tur­kije:
GM., Wi.
Istan­bul:
GM., Wi.
Ho­tel Ana­do­lu:
GM., Web.
Sul­tan Ah­met:
GM., Wi.

In de tekst ge­noemd.

Blauwe mos­kee:
GM., Wi.
Aya So­fia:
GM., Wi.
Gou­den Hoorn:
GM., Wi.

Index

Index van ter­men:
Index van per­so­nen:
.
Index van lo­ca­ties:
.

Me­nu – Be­gin – Hoofd­in­dex.
Over­zicht 1972-1990.
Chrono­lo­gisch over­zicht Orient Ex­press 1992.

16 augustus 1992

ioannes de limbourg Augustus , ,

1992 – 2017: vijf­en­twin­tig jaar ge­le­den

Orient Express

Mijn eer­ste reis naar het Mid­den-Oos­ten

Dagboek 1992

(Dag 7505) Gis­teren was ik in een lijn­bus op weg naar Salz­burg, maar ik stap­te in Edir­ne uit en over­nacht­te daar in een ho­tel. Van­daag keer ik met een an­de­re lijn­bus te­rug naar Istan­bul. In die bus zit­ten on­der an­de­re Rus­sische vrou­wen die als pros­ti­tuees die in Tur­kije ‘aan de slag’ wil­len. – Ik ga naar de lucht­haven en wil on­mid­del­lijk rich­ting huis vlie­gen, maar ik rea­li­seer me op tijd dat dit een te du­re op­los­sing is. Ik ga eerst in de stad om daar nog eens een nacht­je over sla­pen.

Menu – Index en het einde.

Zondag, 16 augustus 1992.
Edirne – Istanbul.
Wakker 7.00 uur. Op rond 8.30 uur.
Ontbijt, maar de be­rei­ding is traag. Een beet­je ver­tel­len met een Duits-Turk­se fa­mi­lie. De Duit­se Turk re­gelt dat er een bus komt, om 10.00 uur, die me bij het ho­tel zal op­pik­ken.
Circa 10.15 uur rijdt een bus lang­zaam langs en toe­tert. Nie­mand rea­geert. (De Duit­se Turk is al weg.)
Als ik opsta en de re­cep­tie vraag, zeg­gen ze: “Your bus.”, maar dan heeft de chauf­feur al gas ge­ge­ven en zwaai­en heeft dan geen zin meer. Het in­te­res­seert de re­cep­tie geen fluit. Ze staan wat te lach­en*.
Er staat een bus die naar Istan­bul gaat en ik vraag of ik mee mag. Dat mag voor TL. 70.000 en dat doe ik dan maar.
Drieënhalf uur duurt de rit en ik ver­tel lang met een jon­ge­man die han­delt en goed En­gels spreekt. Hij weet ook wat er mis is met Tur­kije. Dat de kran­ten zo slecht zijn en dat het on­der­wijs met vijf jaar ver­plich­ting veel te kort is en niets voor­stelt.
In de bus zit­ten en­ke­le Rus­sische vrou­wen, van wie drie knap­pe die naar Tur­kije ko­men om in de pros­ti­tu­tie te wer­ken. (Die hier le­gaal is.) Eén vrouw zelfs uit Oez­be­ki­stan, die 6.000 ki­lo­me­ter reis­de naar Tur­kije. Vol­gens mijn zegs­man is rei­zen via Oost-Tur­kije wel kor­ter, maar duur­der en ge­vaar­lij­ker.
Als ik begrijp dat de bus in de buurt van de lucht­ha­ven zal ko­men, vraag ik of het mo­ge­lijk is dat de bus daar stopt. Hij zegt dat hij dat kan vra­gen en be­gint dan te pra­ten over dien­sten die geld kos­ten en dat mensen niets voor niets doen. Dat is zeer ver­war­rend voor mij.
Eerst denk ik: ‘Ik betaal je niet.’
Hij vertelt ook dat de ta­xi van Istan­bul naar de lucht­haven erg duur is.
Dan vraag ik hem hoe­veel hij voor zijn dienst wil heb­ben, maar hij be­grijpt me niet, waar­op ik hem zon­der om­haal vraag hoe­veel geld hij van mij wil om het de chauf­feur te vra­gen. Hij rea­geert ver­ont­waar­digd en ik moet wat leu­gens ver­tel­len ( “Tij­dens mijn hele reis wil­den men­sen al­les be­taald heb­ben“, wat niet waar is), om het weer recht te trek­ken.
De bus rijdt niet langs de lucht­haven.
In Istanbul wijst hij me zelfs het bus­sta­tion, maar ik neem een ta­xi. TL. 45.000 naar de lucht­haven.
Ik loop wat rond en be­sluit een ticket te ko­pen van de Luft­han­sa naar Mün­chen. Het toestel ver­trekt over drie kwar­tier.
Als ik voor het bank­lo­ket sta om $ 545 met ne­gen Tra­vel­ler­che­ques op te ne­men rea­li­seer ik me, in de tijd die ik moet wach­ten voor de En­gel­sen die nog maar een Tra­vel­ler­che­que meer wil­len in­wis­se­len en die even moe­ten zoe­ken, dat het wel erg veel geld is, te­meer daar een trein­kaart­je Istan­bul-Mün­chen maar TL. 1.350.000 kost. [Cir­ca f. 337,50]
Ik zeg tegen Luft­han­sa dat ik geen geld ge­noeg heb. “Geen pro­bleem.”
Ik besluit naar het trein­sta­tion te gaan en met gi­ro­be­taal­kaar­ten neem ik TL. 1.500.000 op. [Cir­ca f. 375.]
Met een taxi wil ik naar sta­tion Sir­ke­ci, maar on­der­weg be­sluit ik naar het Ana­do­lu-ho­tel te gaan. Taxi: TL. 58.000. (In­clu­sief TL. 8.000 fooi.)
Hotel dormitory [slaap­zaal] TL. 50.000. (Met twee leu­ke En­gel­se meis­jes op de ka­mer.)
Ik neem een douche.
Vertellen met de meis­jes.
In de stad eten en drin­ken.
Reisbureau: een vlucht naar Am­ster­dam kost 410 of 510 gulden.
In het park Sultan Ahmet, een paar uur.
Bed 11.00 uur. (23.00 uur) De meis­jes (knap) zijn er al.
Weer: ’s morgens lekker. ’s Mid­dags heet. Op de lucht­ha­ven, air­con­di­tio­ning, was het lek­ker.
Istanbul en dus ook hotel Ana­do­lu is meer toe­ris­tisch dan vier we­ken ge­le­den.

*
Dat ik de bus mis­te in Edir­ne, was toch voor­al mijn ei­gen schuld. Ik had na­tuur­lijk bui­ten moe­ten staan en niet bin­nen suf­fig zit­ten wach­ten tot­dat men mij per­soon­lijk zou mel­den dat het voor hen een eer was dat ik met hen mee wil­de rei­zen.

Te­rug.

Meer informatie.

GM.: Google Maps. – Wi.: Wi­ki­pe­dia. – Web.: ove­rige bron­nen.
Turkije:
GM., Wi.
Edirne:
GM., Wi.
Istanbul:
GM., Wi.
Sta­tion Sir­ke­ci:
GM., Wi.
Ho­tel Ana­do­lu:
GM., Web.
Sultan Ahmet:
GM., Wi.

Index

Index van ter­men:
Index van per­so­nen:
.
Index van lo­ca­ties:
.

Me­nu – Be­gin – Hoofd­in­dex.
Over­zicht 1972-1990.
Chrono­lo­gisch over­zicht Orient Ex­press 1992.

15 augustus 1992

ioannes de limbourg Augustus , ,

1992 – 2017: vijf­en­twin­tig jaar ge­le­den

Orient Express

Mijn eer­ste reis naar het Mid­den-Oos­ten

Dagboek 1992

(Dag 7504) Ik zit in een lijn­bus en ben on­der­weg naar Istan­bul. Ik slaap on­der­weg in mijn stoel en droom. Ik be­schrijf een nacht­mer­rie. – In Istan­bul, op Top­ka­pı Oto­gar boek ik me­teen voor het ver­volg van mijn reis naar Salz­burg. – In de stad zelf be­zoek ik een ham­mam (bad­huis). – De bus­rit rich­ting Salz­burg ver­loopt slecht en ik stap in Edir­ne uit en over­nacht daar een ho­tel. – De munt­een­heid in Tur­kije is de Turk­se Lira: (TL.). De koers is TL. 1.000 = f. 0,25, een kwart­je dus.

Menu – Index en het einde.

Zaterdag, 15 augustus 1992.
Ankara – Istanbul – Edir­ne.
Om 00.00 uur Ankara Oto­gar. Zo’n groot bus­sta­tion. In de­ze cha­os stap ik niet uit. De bus blijft maar even.
Er stappen nu wel twee knap­pe meis­jes en een knap­pe jon­gen in.
De weg na Ankara is in­druk­wek­kend, in het don­ker, maar ook erg slecht. Ik word op de­ze hob­be­lige weg steeds wak­ker ge­ram­meld, maar erg vind ik dat niet. Ik heb veel nacht­mer­ries. Een er­van kan ik me nog her­in­ne­ren: ik zit vast­ge­bon­den op een stoel en kan niets, maar dan ook niets van mijn li­chaam be­we­gen. De stoel wordt door iemand rond­ge­dra­gen en de­ze dreigt me met gro­te kracht te­gen een muur te smak­ken. Ik pro­beer met te ver­zet­ten, maar kan geen en­ke­le be­we­ging uit­voe­ren. Wak­ker wor­den is een op­luch­ting.
Om 04.00 de eerste stop na An­ka­ra, die ik be­merk. (Stop­ten we eer­der? Ik weet het niet.)
Toilet: hoef niet echt. Kan dus ook niet.
Om 07.08 uur: met grote snel­heid den­dert de bus over de twee­de Bos­po­rus­brug en zijn we in Euro­pa. (De Tur­ken zelf vin­den heel Tur­kije Euro­pa. De Oer­al ligt oos­te­lij­ker dan de oost­grens van Tur­kije en dus gun ik ze het voor­deel van de twij­fel. Wie be­paal­de wat Euro­pa is, waar en wan­neer? We­nen? 1815?)
Om 07.30 Topkapı Otogar / Ana­do­lu Oto­gar.
Ik wilde naar Euro­pa vlie­gen, maar de Ara­bisch spre­ken­de man in An­tak­ya zei dat zijn be­drijf ook voor $ 15 men­sen naar Boe­ka­rest trans­por­teer­de. Mis­schien, zo dacht ik, kan ik ook wel de bus naar Salz­burg ne­men. Van­daar af heb ik nog een trein­kaart­je naar de Ne­der­land­se grens.
Ik informeer bij ver­schil­len­de be­drij­ven naar de prijs Istan­bul-Salz­burg. Het is een gek­ken­huis, daar. Een re­kent $ 100, een an­der wat an­ders. Zij zijn kwaad dat ik niet di­rect boek. Een stel vrien­de­lij­ke men­sen doet het voor $ 85. (DM. 160.) Ik ga er­mee ak­koord.
Vertrek om 17.00 uur. (Ik be­taal $ 80 en TL. 40.000.)
Ik neem de dolmuş naar Ak­sa­ray en loop naar Sul­tan Ah­met. Ik wil en krijg, na lang zeu­ren, een douche in Ham­mam Nu­ri (?) in de buurt van Sul­tan Ah­met. (En vlak­bij de ba­zaar ach­ter de Blauwe Mos­kee.) Een leu­ke jon­gen tolkt in het En­gels. Mas­sa­ge kost TL. 50.000. Een­vou­dig bad TL. 25.0000. Ik heb niet meer dan TL. 15.000. De bad­mees­ter is kwaad. Ik neem mijn douche en ga weg. Nu zag ik toch een bad­huis van bin­nen.
Het baden gaat primitief. Geen douches. Rok­je aan­hou­den en wa­ter met schaalt­je (van plas­tic) over je heen gie­ten. Bin­nen is het heel warm en al­les is van mar­mer.
Op Sultan Ahmet wissel ik met een Ne­der­lan­der (Uit Lei­den, buurt van Ho­ge­woerd) US$ 2 voor TL. 10.000. Hier ver­die­nen ze f. 0,70 aan. (Hoe­wel?)
Ik wacht in de scha­duw van het park­je naast de ach­ter­kant van de Blauwe Mos­kee op de klok van 13.00 uur. Voor TL. 4.000 koop ik een hal­ve ki­lo (te du­re) drui­ven en loop de ki­lo­me­ters lan­ge weg te­rug in de zon (want vrees de af­slag te mis­sen) naar Ana­do­lu Oto­gar. De douche was voor niets, want ik ben nu weer klets­nat. Ik nam geen dol­muş want ik wil­de die TL. 1.500 spa­ren voor toi­let en wa­ter, on­der­weg naar Salz­burg. Ik had nog maar TL. 8.000.
Onderweg toilet: TL. 1.000. (Oto­gar toilet TL. 1.500.)
—
Otogar van 14.15 uur tot 17.30. Bus ver­trekt een half uur te laat. Al­le­maal Tur­ken. Slechts met en­ke­len kan ik en­ke­le woor­den Duits wis­se­len. Ik krijg niet de mij op het bil­jet toe­ge­we­zen stoel, maar een bij het raam. Pas als de bus vol is merk ik dat dit de slecht­ste plaats is. On­der de stoel voor mij zit de ra­dia­tor van de bus (de koe­ling) het ding stoot al­leen maar war­me lucht uit. Bo­ven­dien is hij zo groot dat ik mijn be­nen niet kan strek­ken. Moet ik zo der­tig uur rei­zen? Als de bus rijdt blijkt dat de air­con­di­tio­ning niet werkt. Het wa­ter loopt in stro­men van mijn ge­zicht. Het heeft geen zin het op te sop­pen, laat maar lo­pen. Tij­dens de vier uur du­ren­de rit in de he­te zon naar Edir­ne (200 km!) pro­beer ik te sla­pen, wat lukt. Op de stop­plaats blij­ven we veel lan­ger staan dan het ge­plan­de half uur. (Mijn ge­luk.) Van mijn laat­ste geld koop ik wa­ter, want in deze bus wordt geen wa­ter ver­strekt. De chauf­feur en zijn bij­zit re­pa­re­ren de bus. (Op de­ze tocht met een bus die ook nog niet in or­de is!)
Een Weense Turk zegt me dat bus wel tien uur aan de Bul­gaar­se grens kan staan. Een an­der zegt me dat het wel twee keer vier uur kan zijn aan bei­de gren­zen. Bo­ven­dien is het der­tig uur naar We­nen en 36 uur naar Salz­burg. (On­ge­veer, in­clu­sief of ex­clu­sief de wacht­tij­den aan de Bul­gaar­se grens? Ik weet het niet.) Ik kan de ge­dach­te er­aan al niet ver­dra­gen en in­for­meer in het ho­tel hoe­veel een ka­mer kost, maar ik heb niet ge­noeg dol­lars meer. Ik kan er niet met Tur­kse Li­ra be­ta­len en ook niet met Tra­vel­ler­che­ques. Ik her­in­ner me ge­luk­kig dat ik nog f. 100,00 bij me heb.
f. 46,00 kost de kamer, in­clu­sief ont­bijt en ik be­sluit er een te ne­men.
Ik licht de ‘kapitan’ in. Die wil me eerst drie le­ge zit­tin­gen ach­ter in de bus ge­ven, maar die had ik al ge­pro­beerd, on­der­weg, daar was het nog slech­ter. De stoel was niet ver­stel­baar. Daar werd je door­el­kaar ge­schud, daar was ook zo’n ver­war­mings­ele­ment en je zat op de mo­tor.
Hij zegt dat hij me geen geld kan te­rug­ge­ven. (Dat had ik wel ge­hoopt, maar niet ver­wacht.)
Ik neem mijn bagage, tot ver­ba­zing van mijn me­de­pas­sa­giers en stap het ho­tel bin­nen.
Ik wis­sel geld en krijg in het to­taal TL. 158.500. (Ik had nog TL. 1.000, dus heb ik TL. 159.500.)
De schade van deze rit Istanbul – Edirne be­draagt f. 213,50. Jam­mer, maar niets aan te doen.
In de bus voelde ik me ver­la­ten en ver­lo­ren. Ieder uur tel­de ik van die 36 uur af. Het schoot niet op en de ki­lo­me­ters wa­ren lan­ger dan ik dacht.
Vanaf het begin had ik me ge­ër­gerd. Zo vrien­de­lijk als ze op het kan­toor wa­ren, zo ruw waren ze met de ba­ga­ge. Mijn doos met boe­ken werd er­gens tus­sen ge­perst.
Jammer van het geld, maar ik was blij in het ho­tel in een mooie ka­mer te lig­gen. Er was geen wa­ter, maar dat deer­de me niet.
Na 23.00 was er wel wa­ter en nam ik een douche, op mijn ka­mer.
Bed 23.30 uur.
Doodmoe. Niet goed ge­sla­pen sinds de eer­ste nacht in Alep­po: 12-8-92 / 13-8-92.

Meer informatie.

GM.: Google Maps. – Wi.: Wi­ki­pe­dia. – Web.: ove­rige bron­nen.
Turkije:
GM., Wi.
Istanbul:
GM., Wi.
Edirne:
GM., Wi.
Sultan Ahmet:
GM., Wi.

Index

Index van ter­men:
Index van per­so­nen:
.
Index van lo­ca­ties:
.

Me­nu – Be­gin – Hoofd­in­dex.
Over­zicht 1972-1990.
Chrono­lo­gisch over­zicht Orient Ex­press 1992.

14 augustus 1992

ioannes de limbourg Augustus , , , ,

1992 – 2017: vijf­en­twin­tig jaar ge­le­den

Orient Express

Mijn eer­ste reis naar het Mid­den-Oos­ten

Dagboek 1992

(Dag 7503) Ik over­nacht­te in het Tou­rist-ho­tel in Alep­po in Sy­rië. Van­daag reis ik via An­tak­ya (Tur­kije) rich­ting Istan­bul, een tocht van 1.350 km. die nog geen ne­gen­en­der­tig gul­den kost! Ik ver­trek om 06.30 uur uit Alep­po en zal pas mor­gen­ochtend 07.30 uur in Istanbul zijn. Ik zit dus meer dan twin­tig uur in een lijn­bus. – De munt­een­heid in Sy­rië is het Sy­rische Pond: (£.). De koers is: £. 1.00 = f. 0,05. (Een stui­ver.) – De munt­een­heid in Tur­kije is de Turk­se Lira: (TL.). De koers is TL. 1.000 = f. 0,25, een kwart­je dus.
(Tij­dens mijn reis hield ik een reis­dag­boek bij. Na­dat ik op 18 au­gus­tus thuis was ge­ko­men, be­gon ik met het op­schrij­ven van mijn we­der­waar­dig­he­den in mijn ei­gen­lij­ke dag­boek. In de tekst hier­be­ne­den staan af en toe te­rug­blik­ken op de­ze va­kan­tie, ge­daan van­af mijn bu­reau­stoel thuis.)

Menu – Index en het einde.

Smokkelwaar – Antakya – Berg en dal – Jongeman.

Vrijdag, 14 augustus 1992.
Aleppo.
Wakker om circa 4.00 uur.
In de kamer is het smoor­heet hoe­wel ik de ven­ti­la­tor aan heb. Ik heb al­le ra­men dicht, want ik ben bang voor mug­gen. Nu zie ik pas dat in een deel van het raam geen glas zit. Dus daar kon­den die mug­gen toch naar bin­nen, als ze er ge­weest wa­ren.
Ik heb diar­ree en neem twee pil­len Imo­dium. Ik kan niet meer sla­pen en sta op om 4.15 uur.
Douche.
Eten.
Rugzak gereed maken.
Circa 6.00 uur bij het bus­sta­tion. Het is heer­lijk in Alep­po, koel en rus­tig.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Smok­kel­waar

De bus vertrekt om 6.30 uur pre­cies op tijd. Pas om 10.45 uur zijn we in het 100 km ver­der ge­le­gen An­tak­ya. De twee­kop­pi­ge be­man­ning heeft veel tijd no­dig met haar smok­kel­prak­tij­ken.
Aan de grens stouwt een van de twee mijn uit­ge­pak­te spul­len weer in mijn rug­zak, als­of zijn le­ven er­van af­hangt, maar aan de Turk­se zij­de heb­ben bei­de meer dan één uur no­dig om hun smok­kel­waar, voor­na­me­lijk whis­ky, in te la­den. Iedere pas­sa­gier (we zijn he­laas voor hen maar met z’n drie­ën) krijgt zes of ze­ven fles­sen whis­ky, zo­ge­naamd als per­soon­lij­ke ba­ga­ge. Was de bus vol ge­weest, dan …
Ik wissel £. 230 (f. 9,30) voor TL. 30.000. (f. 7,50) in de slij­te­rij. (Ik heb nu TL. 78.000. (f. 19,50.))
Vanaf de grens wordt eens af­ge­weken van het rech­te pad om de smok­kel­waar te le­ve­ren, ook voor de grens, om de spul­len op te ha­len.
Ik erger me groen en geel, mis­schien we­gens het ge­brek aan vol­doen­de nacht­rust, aan de­ze prak­tij­ken en vrees de bus naar Istan­bul (die om 11.00 ver­trekt) te mis­sen.
(Vol­gens Pa ver­die­nen die ar­me men­sen zo wat bij, met de­ze smok­kel. Wel­licht ja, maar kun­nen ze dan niet wat vrien­de­lij­ker zijn te­gen de pas­sa­giers?)

Menu – Be­gin – Index en het einde.

An­tak­ya

In Antakya spreek ik nog wat Ara­bisch. Krijg een thee aan­ge­bo­den en ver­ge­lijk twee ver­schil­len­de Sy­rische kran­ten van 6 au­gus­tus 1992, die bei­de let­ter­lijk de­zel­fde ar­ti­ke­len heb­ben, on­der een klein beet­je van el­kaar af­wij­ken­de kop.
Ik heb tijd genoeg. De bus ver­trekt niet om 11.00 uur, maar om 13.00 uur en zal mor­gen­och­tend om 07.00 uur in Istan­bul zijn.
Ik had in Alep­po brood­jes (sand­wich­brood) ge­smeerd en eet er nu van. Ik drink 2x thee: TL. 2.000 en 2x toi­let: TL. 2.000.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Berg en dal

We vertrekken op tijd. Naast me zit een jon­ge­man met een pro­fe­ten­baard­je. Hij ziet er oud uit, maar mis­schien is hij niet de broer, maar de va­der van de jon­ge vrouw (mooi) die met haar moe­der voor me zit. Bei­den heb­ben een hoofd­doek­je en een pas­poort met Cy­ril­lische let­ters. (Rus­sen?)
In de bergen tussen An­tak­ya en Is­ken­de­run een prach­tig uit­zicht. (Net als op de heen­weg, trou­wens, op 24 juli jl., nu drie we­ken ge­le­den.)
In Antakya was het erg warm en on­be­wolkt. Voor Is­ken­de­run is het zwaar be­wolkt en het re­gent een poos­je.
Bij een pas­poort­con­tro­le on­der­weg wor­den de pas­sen van de twee Zwe­den (met wie ik niet meer dan tien woor­den wis­sel­de) en mij niet ge­con­tro­leerd. Van al­le an­de­re pas­sa­giers wel.
Na Adana (toilet, snel, want de bus blijft maar even. Ik hoef­de niet echt, maar vrees­de over­druk, want hoe lang duurt het voor de vol­gen­de stop?) klimt de bus in noor­de­lij­ke rich­ting fors om­hoog en heb­ben we een prach­tig uit­zicht. He­laas zit ik niet naast een raam. Het land­schap is als een ro­man­tisch schil­de­rij. Er zijn wol­ken, maar we zit­ten toch voor­na­me­lijk in de he­te zon. De air­con­di­tio­ning werkt per­fect. Het land­schap heeft ho­ge top­pen en die­pe da­len. De weg volgt een deel van de spoor­weg, dus ik heb er al een deel van ge­zien, uit een an­de­re hoek. Het berg­land­schap lijkt op het Cen­traal Mas­sief* in Frank­rijk. De weg op de berg­we­gen in Spanje, we­gens de ein­de­lo­ze ko­lon­nes vracht­wa­gens: in bei­de rich­tin­gen.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Jongeman

Een leuke jon­gen gaf me ei­kels en la­ter cola, die ik ei­gen­lijk niet wil, want dat is geen dorst­les­ser, maar een dorst­ver­oor­za­ker. De ei­kels at ik niet. (Ik dacht dat dat niet meer mag in Ne­der­land, maar ik was in de war met beu­ken­noot­jes.) La­ter gaf ik de jon­ge­man drui­ven. Te laat zag ik dat ik die tros al zelf half ‘af­ge­klo­ven’ had. Nou ja, de gro­te tros die ik nog over had wil­de ik hem niet ge­ven. Ik at één druif per hap droog brood om het naar be­ne­den te krij­gen. Nog la­ter geef ik hem een gro­te (zu­re) ap­pel.
De jongen was sexy, met krach­ti­ge be­nen. He­laas sprak hij niets an­ders dan Turks.
Om 19.00 uur rust, een half uur. (De rust­tij­den wor­den me in het Ara­bisch ver­teld, want een van de twee bij­rij­ders spreekt Ara­bisch.) (Er wa­ren ook twee chauf­feurs.) Op de­ze rust­plaats kocht ik de drui­ven en de ap­pels, waar ik hier­boven al van sprak.
Na het ver­trek wordt het lang­zaam don­ker en ik ge­niet van het kij­ken naar de krach­ti­ge be­nen van de leu­ke jon­gen in zijn mooie broek. Ook de Ara­bisch spre­ken­de bij­rij­der is sexy.
De jongen kwam uit Sa­man­dağ en A. had me al ver­teld dat ze daar zo’n mooie broe­ken heb­ben. De broek van de jon­gen is een broek uit Sa­man­dağ. [Voor A. zie: 25 juli jl.]
De 19.00 uur-rust was 372 km voor An­ka­ra.
Rond 22.00 uur de laat­ste stop voor An­ka­ra, twin­tig mi­nu­ten voor het toi­let, na­tuur­lijk.
Weer: warm, af en toe be­wolkt.
In de bus is gratis ge­koeld wa­ter be­schik­baar. Omdat ik denk dat het geen mi­ne­raal­wa­ter is, drink ik uit mijn ei­gen fles. (Als we al in Istan­bul zijn lees ik in de Lone­ly Pla­net, Tra­vel sur­vival kit Tur­key, dat het wel mi­ne­raal­wa­ter is.)

Menu – Be­gin – Index en het einde.

*
Ik weet niet wel­ke rou­te de bus volg­de. Om­dat we rond mid­der­nacht in An­ka­ra zijn, neem ik aan dat die de kort­ste weg daar­heen volg­de. Dan kom je door de plaats Po­zan­tı. Die heb ik nu ge­ko­zen om fo­to’s uit Goog­le Maps te to­nen, om een in­druk te krij­gen van het land­schap waar we op de­ze dag, ten noor­den van Ada­na, door­heen rij­den.

Te­rug.

Meer informatie.

GM.: Google Maps. – Wi.: Wi­ki­pe­dia. – Web.: ove­rige bron­nen.
Syrië:
GM., Wi.
:ﺳﻮﺭﻳﺎ
Alep­po:
GM., Wi.
:ﺣﻠﺐ
Tur­kije:
GM., Wi.
An­tak­ya:
GM., Wi.
Is­ken­de­run:
GM., Wi.
Ada­na:
GM., Wi.

Index

Index van ter­men:
Index van per­so­nen:
.
Index van lo­ca­ties:
.

Me­nu – Be­gin – Hoofd­in­dex.
Over­zicht 1972-1990.
Chrono­lo­gisch over­zicht Orient Ex­press 1992.

27 juli 1992

ioannes de limbourg Juli , , , ,

1992 – 2017: vijf­en­twin­tig jaar ge­le­den

Orient Express

Mijn eer­ste reis naar het Mid­den-Oos­ten

Dagboek 1992

(Dag 7485) Ik ben in An­tak­ya (An­tiochië / Ha­tay) in Turkije. Toe­ris­ten­gids SK. heeft me de af­ge­lo­pen da­gen rond­ge­leid. Van­daag neem ik af­scheid van hem en pas­seer een paar uur la­ter de Sy­rische grens. – Ik kom in Alep­po aan en word daar on­der de hoe­de ge­no­men van een an­de­re toe­ris­ten­gids: J. – De munt­een­heid in Tur­kije is de Turk­se Lira: (TL.). De koers is TL. 1.000 = f. 0,25, een kwart­je dus. – De munt­een­heid in Sy­rië is het Sy­rische Pond: (£.). De koers is: £. 1.00 = f. 0,05. (Een stui­ver.)

Menu – Index en het einde.

Maandag, 27 juli 1992.
Antakya – Aleppo.
Op 8.00 uur.
Ontbijt in een winkel. (Toast met kaas: warm en thee. TL. 3.500.)
Rond 9.30 is SK. in het ho­tel. Hij ver­telt me dat M. [uit Ant­wer­pen] zijn ho­tel ’s mor­gens om 06.00 uur ver­la­ten heeft. SK. be­grijpt het niet.
“Om het geld”, veronderstel ik. M. voel­de mis­schien een fi­nan­cieel comp­lot tus­sen SK. en mij om hem (M.) te be­ro­ven.(?)
Samen met H. [uit Bar­ne­veld] en SK. naar het Bus­sta­tion, na TL. 135.000 in het ho­tel be­taald te heb­ben. Drie nach­ten à TL. 40.000 en TL. 15.000 voor mijn was. (Ge­stre­ken en ge­vou­wen en na­tuur­lijk ge­was­sen.)
Op SK.’s aanbeveling kies ik de ‘HAS‘-maat­schap­pij. (Ook al geen suc­ces.) TL. 75.000 (Geen ISC-kor­ting mo­ge­lijk.) [ISC: In­ter­na­tio­nal Stu­dent Card.]
Wat kletsen met H. SK. wordt ir­ri­tant met zijn ge-com­man­deer.
Om 11.00 vertrekt de bus. Tot de Tur­kse grens ben ik de eni­ge pas­sa­gier. Dan ko­men er en­ke­le Sy­riërs bij.
De reis tot de grens (50 km) duurt an­der­half uur. De bus heeft pro­ble­men met de mo­tor en rijdt erg lang­zaam. Er is ook een zin­lo­ze stop van cir­ca tien mi­nu­ten.
Op weg naar de grens rij­den we door droog land­schap en zie ik veel jon­ge kin­de­ren als vee­hoe­ders. Ook man­nen met koefiyya en ‘iqaal.
De Turkse grens is zo ge­pas­seerd. De Sy­rische grens [Bab al-Ha­wa] le­vert pro­ble­men. Het duurt lang voor­dat de grens­po­li­tie mijn pas­poort onder han­den neemt en ook de con­tro­le van de ba­ga­ge duurt lang.
De eerste controle bij ons stelt niets voor (bij an­de­ren wordt uit­voe­rig ge­con­tro­leerd), maar als de bus op weg naar Sy­rië is, wordt hij, voor­dat hij het grens­sta­tion ver­laat, te­gen­ge­hou­den en moet ach­ter­uit rij­den, waar­na we on­ze ba­ga­ge weer moe­ten uit­pak­ken. Hier­bij spreek ik mijn eerste woord­jes Ara­bisch op Sy­risch grond­ge­bied.
Een van de medepassagiers heeft zijn han­den zwart ge­maakt en ik geef hem een pa­pie­ren zak­doek­je. Na een poos­je vraag ik aan hem Akh­ar? [Nog een?], wat niet no­dig is, maar het ijs is ge­bro­ken en met be­hulp van een beet­je Engels en Ara­bisch kun­nen we wat ver­tel­len.
De tweede douane­con­tro­le stelt nog min­der voor. On­ge­con­tro­leerd kun­nen we al­les weer in­la­den. Als de Sy­rische grens voor­bij is haalt ie­der­een op­ge­lucht adem en ste­ken ve­len, ook de chauf­feur, een si­ga­ret op. Ken­ne­lijk is het een heel moei­lij­ke hin­der­nis.
Het Arabisch klet­sen gaat nog maar moei­lijk voor mij.
Ook nu kruipt de bus naar Alep­po, vijf­tig ki­lo­me­ter in an­der­half uur.
Twee Halabis [men­sen uit Alep­po: de Ara­bische naam voor Alep­po is Ha­lab] hel­pen me bij het zoe­ken van een ho­tel. Zij kun­nen al­leen maar twin­tig dol­lar-ho­tels vin­den en dat wil ik niet be­ta­len. Na een ho­tel of vijf, waar­bij ik ie­de­re keer ver­geefs naar bo­ven moet sjou­wen (want de re­cep­tie ligt op de eer­ste of twee­de ver­die­ping, bo­ven een an­de­re zaak) ge­ven M. en H. de moed op. Zij ge­ven mij hun te­le­foon­num­mer en druk­ken me op het hart be­slist met hen te bel­len, zo­dra ik een ho­tel ge­von­den heb. Dat be­loof ik. (Maar weet al dat ik dat niet zal doen, want ik heb geen be­ge­lei­der no­dig.)
J. is toe­ris­ten­gids, die zich bij ons ge­voegd had en die mij nu helpt aan een goed­koop ho­tel.
Al-Hamra Hotel Newo (sic)
Aleppo Pab alfarag (sic)
Arabisch: Funduq al-Ham­ra’ al-Dja­did – Ha­leb – Baab al-Fa­radj.
Kamer 14. Die kost £. 250. [Sy­risch pond] per nacht. Een twee­per­soons­ka­mer met stro­mend wa­ter en een ven­ti­la­tor, die ik de he­le tijd op ho­ge snel­heid laat draai­en. Ka­mers zijn moei­lijk te krij­gen om­dat Alep­po vol zit met Rus­sen, Geor­giërs en Ar­me­niërs die hier han­del­drij­ven / in­ko­pen doen.
J. wisselt US$ 100 van mij voor £. 4.175. Meer had hij niet. (Of­fi­ciële koers: $ 1 = £. 42. (f. 1,00 = £. 24,75.) (£. 1 = f. 0,0404. Ik zal al­les door 20 delen, wat mak­ke­lij­ker re­ke­nen is. £. 1 is dan f. 0,05 voor mij.)
Omdat ik zeg wel een maand in Alep­po te wil­len blij­ven stelt J. voor een ap­par­te­ment te hu­ren. Dat wil ik wel. Hij heeft een oom die een ap­par­te­ment voor £. 6.000 ver­huurt (f. 300,00 per maand.)
’s Avonds ga ik kij­ken. Het is een aar­dig ap­par­te­ment bij vrien­de­lij­ke men­sen. Zij zul­len met mij ver­tel­len en voor me ko­ken. Ik zal er­over na­den­ken, zeg ik, want ik vind het toch wat duur. Mis­schien wil ik toch wel door Sy­rië rei­zen.
Voordat ik met J. bij zijn oom en vrien­de­lij­ke neef was gaan kij­ken, maak­te ik ken­nis met de Ca­na­dees AI., met wie J. drie da­gen door Sy­rië reis­de. Met hen be­zoek ik een deel van Alep­po en tij­dens hun ge­sprek­ken be­sluit ik ook an­de­re de­len van Sy­rië te be­zoe­ken.
Mijn oorspronkelijke reis­plan was zo­veel mo­ge­lijk met de men­sen pra­ten. His­to­rische be­ziens­waar­dig­he­den heb­ben niet mijn in­te­res­se. Pra­ten, dat moet mijn va­kan­tie wor­den. Al is het één maand in één plaats. Maar nu ik in Sy­rië ben, moet ik toch maar wat van het land zien, denk ik dus later en be­sluit daar­om het ap­par­te­ment maar niet te ne­men. Me­de om­dat het no­gal ver bui­ten het cen­trum in een volks­buurt ligt. (Hoe­wel dit laat­ste mis­schien meer een voor­deel dan een na­deel is.) De neef van J. bracht mij ook bij een broer met een par­fu­me­rie­zaak. Trots ver­tel­de hij me dat al­le pro­duc­ten uit Sy­rië ko­men. (‘Schmeiß es doch gleich zum Fen­ster hin­aus‘ dacht ik.) [Di­xit A. op 25 juli jl. in An­tak­ya.]
Na het bezoek aan het ap­par­te­ment gaan we naar het Ba­ron-ho­tel in de Ba­ron street waar ik op het ter­ras een Ar­cheo­lo­gie­stu­dent uit Lei­den te­gen­kom. Met hem had ik nog nooit ge­spro­ken, maar we groet­ten el­kaar wel. Hij heet P. en spreekt heel snel. Ik heb moei­te om hem te vol­gen. We ver­tel­len wat.
Als AI. komt gaan we met z’n drie­ën eten, J. AI. en ik. P. wil niet mee. We eten tot cir­ca 01.00 uur en be­ta­len to­taal £. 375. Ik be­taal £. 100.
Ook AI. heeft moeite met het na­ïef gods­ge­loof van de mos­lims, blijkt als J. even weg is.
Opmerkelijk is dat J., die in de ar­chi­tec­tuur be­zig is en daar­voor zelfs drie maan­den in Ita­lië (on­langs) door­bracht, toch veel waar­de hecht aan het le­zen van (kin­der-) boek­jes over het le­ven van al­ler­lei Bij­bel­se en Ko­ra­nische pro­fe­ten en ons met vol­le ernst die zo­juist ge­koch­te boek­jes toont en se­rieus ver­telt dat het zeer be­lang­rijk is de­ze ver­ha­len goed te ken­nen.*
Voor zijn rondleiding in de stad (sa­men met AI.) geef ik J. en­ke­le pon­den (Sy­rische Li­ra’s), maar rea­li­seer me dat dat slechts een schijn­tje is, een paar cen­ten. Ik be­loof hem meer, wat ik hem la­ter tij­dens mijn ver­blijf ook geef.
Bed 01.30 uur. Smerig bed. Het ho­tel heeft geen douche, denk ik.
AI. koopt op mijn aan­ra­den het woor­den­boek van Hans Wehr, 3e druk. Ik leg hem wat uit over de ver­voe­ging van het Ara­bische werk­woord. J. kan het niet vol­gen. Hij snapt het niet.

*
J, de toe­ris­ten­gids: ik weet niet ze­ker of ik goed op de hoogte ben, maar de func­tie van J. is om mij in de ga­ten te hou­den. Hij is een ver­te­gen­woor­di­ger van de re­ge­ring, de ge­hei­me dienst, want in Syrië mag je als toe­rist niet on­be­waakt over straat. Ook die twee an­de­ren, M. en H., die mij hiel­pen bij het zoe­ken van een ho­tel, zul­len zulk een func­tie heb­ben. Ook ie­de­re Sy­riër wordt in de ga­ten ge­hou­den. Ik hoor­de la­ter wel ver­tel­len dat er in Sy­rië ze­ven (!) ge­hei­me diens­ten zijn, die ook el­kaar moe­ten be­spio­ne­ren, en al­le le­den van de Sy­rische sa­men­le­ving.

Te­rug.

Profeten: binnen de islam geldt het als blas­fe­mie / gods­las­ter­lijk wan­neer je geen waar­de hecht aan de ver­ha­len over de pro­fe­ten. Het ken­nen van het le­ven van de pro­fe­ten is een be­lang­rijk deel van de is­lam. On­der de is­la­mi­tische wet, de Sha­ria staat op blas­fe­mie de dood­straf, dus als je de ver­ha­len over de pro­fe­ten weg­wuift, heb je een le­vens­groot / le­vens­ge­vaar­lijk pro­bleem.
Nu geldt in Sy­rië de Sharia niet, maar Sy­rië is natuurlijk wel een is­la­mi­tisch land, zij het met een se­cu­lier re­gi­me: Ba’ath.
Bovendien heeft ieder­een ge­lo­vi­ge fa­mi­lie­le­den, waar­mee ook moei­lijk­he­den kun­nen ont­staan, als je je niet aan de gods­diens­ti­ge re­gels houdt. Daar­naast is er nog de so­cia­le con­tro­le in de wijk waar je woont.

Te­rug.

Voor een summiere uitleg over het Arabisch: klik hier.

Meer informatie.

GM.: Google Maps. – Wi.: Wi­ki­pe­dia. – Web.: ove­rige bron­nen.
Tur­kije:
GM., Wi.
An­tak­ya:
GM., Wi.
Baab al-Ha­wa:
GM., Wi.
:ﺑﺎﺏ ﺍﻟﻬﻮﻯ
Syrië:
GM., Wi.
:ﺳﻮﺭﻳﺎ
Alep­po:
GM., Wi.
:ﺣﻠﺐ
Ba­ron Ho­tel:
GM., Wi.
Baab al-Fa­radj:
GM., Wi.
:ﺑﺎﺏ ﺍﻟﻔﺮﺝ
Koe­fiy­ya:
:ﻛﻮﻓﻴﺔ
‘Iqaal:
:ﻋﻘﺎﻝ

Index

Index van ter­men:
Index van per­so­nen:
.
Index van lo­ca­ties:
.

Me­nu – Be­gin – Hoofd­in­dex.
Over­zicht 1972-1990.
Chrono­lo­gisch over­zicht Orient Ex­press 1992.

26 juli 1992

ioannes de limbourg Juli , ,

1992 – 2017: vijf­en­twin­tig jaar ge­le­den

Orient Express

Mijn eer­ste reis naar het Mid­den-Oos­ten

Dagboek 1992

(Dag 7484) Ik ben in An­tak­ya (An­tiochië / Ha­tay) in Turkije. Toe­ris­ten­gids SK. leidt me in de om­ge­ving rond. – De munt­een­heid in Tur­kije is de Turk­se Lira: (TL.). De koers is TL. 1.000 = f. 0,25, een kwart­je dus, maar de in­fla­tie is enorm. De waar­de daalt per dag.

Menu – Index en het einde.

Zondag, 26 juli 1992.
Antakya.
In bed fantaseer ik over de dik­ke pros­ti­tu­ees die hier in het ho­tel wo­nen. Zij zijn niet knap, maar hun ‘vrouw zijn’ maakt me geil.
Als ik slaap droom ik dat ik weer thuis ben en ik vraag me ver­baasd af hoe ik zo stom kan zijn om naar huis te gaan. Ik wil zo snel mo­ge­lijk weer te­rug naar Tur­kije. Ik ben er­gens in een huis met mooie naak­te vrou­wen.
Gelukkig blijkt, als ik wak­ker word, dat ik nog in An­tak­ya ben. Ik slaap ver­der, met on­der­bre­kin­gen van­wege het ver­keers­la­waai.
Op rond 9.00 uur. Ik zoek een mo­ge­lij­ke te­rug­reis (per trein) uit. Met de trein naar Athe­ne en van­daar met bus en boot naar Brin­di­si, Ita­lië en dan via Bo­log­na naar Pa­rijs en Lei­den.
Als SK. er om 10.30 uur nog niet is (10.00 uur was af­ge­spro­ken, maar mis­schien voelt hij zich be­le­digd door gis­te­ren. Ik hoef ech­ter niet al­tijd met hem op te trek­ken en heb recht om ook an­de­re men­sen dan hem te ont­moe­ten), ga ik al­leen op stap om eten te zoe­ken. Dat valt niet mee. Vrij­wel al­le win­kels zijn ge­slo­ten, om­dat het zon­dag is. Er­gens eet ik twee toasts (warm) met kaas en drink ik süt. (Melk.)
In het park zit ik daar­na twee uur rus­tig. Er is slechts één knap­pe jon­ge­man. Als ik van hem ten vol­le ge­niet staat SK. plot­se­ling naast me.
Met hem trek ik dan weer een uur of vier op, tot cir­ca 17.00 uur.
We gaan naar de prij­zen voor de bus­tocht naar Alep­po in­for­me­ren. Alle­maal kos­ten ze TL. 75.000.
SK. leerde een an­de­re Ne­der­lan­der ken­nen, H. uit Bar­ne­veld.
H. is niet zo ingenomen met de toch wel (dat valt mij nu eerst echt be­wust op) agres­sief-op­drin­ge­ri­ge SK.
We drinken thee met zijn drieën. (Maar H. is zo weer weg. Hij be­taalt de re­ke­ning en wacht niet op het wis­sel­geld: TL. 5.000 voor SK. Daar­van koopt hij een brood­je dat hij met mij deelt.)
We lopen nog wat rond.
In het hotel geef ik SK. US$ 20,00 als bij­dra­ge voor zijn reis naar Fran­krijk. Hij kan niet ge­lo­ven dat het bil­jet echt is. (Cir­ca TL. 140.000.) [Cir­ca f. 35,00.]
We gaan brood, yog­hurt en wa­ter ko­pen.
Hij gaat naar huis. Ik ga in het hotel eten. (Op mijn ka­mer: brood met yog­hurt.)
—
Ik slaap wat, neem een douche en ga naar het park.
SK. komt langs met het vol­gen­de slacht­of­fer: M. uit Ant­wer­pen.
SK. gaat naar zijn huis en no­digt mij sa­men met M. uit. Ik voel me nu van mijn be­ta­lings­ver­plich­tin­gen ver­lost en M. be­taalt dus TL. 10.000 voor de ta­xi.
SK., zijn zeer leu­ke jon­ge­re zus­je en zijn moe­der wo­nen in een best aar­dig ap­par­te­ment. Zijn va­der, die een han­de­laar is, is op za­ken­reis. Zijn moe­der ziet er oud en ver­wor­den uit, maar vol­gens SK. is zij nog jon­ger dan ik.
We drinken koe­le ay­ran (kar­ne­melk).
M. krijgt folders van Tur­kije van SK.
We lopen de stad in. On­der­weg speelt SK. de clown met de zon­ne­bril van M.
In een duur re­stau­rant (ik zie de bui al han­gen) gaan we eten. Ik spreek van te vo­ren de prijs al af, die uit­ein­de­lijk dub­bel zo duur blijkt (TL. 32.500), door en­ke­le ex­traat­jes en een pils. We eten in de­ze zaak op een ter­ras van circa 21.00 tot 00.00 uur.
SK. com­man­deert, tot schaam­te van M. en ik, de knap­pe en zeer be­leef­de en zeer goed En­gels spre­ken­de ober.
SK. klaagt over het ver­keer­de ge­recht dat hij ge­kre­gen heeft. (Het­zelf­de als M., maar had waar­schijn­lijk een duur­der be­steld.)
Er volgt even een span­nend mo­ment als bei­de broers / ei­ge­naars van het re­stau­rant ru­zie heb­ben, waar­van we niets zien, maar wel wat mer­ken, door de re­ac­tie van SK.
De rekening is TL. 130.000. Hier­van be­taal ik TL. 32.500 en M. de rest.
M. begrijpt een en an­der niet.
Ik zeg: “Jij betaalt de rest.”
Hij is uit zijn even­wicht ge­bracht.
SK. somt op wat ze al­le­maal sa­men kun­nen doen.
Ik voel aandrang om M. voor de fi­nan­ciële ge­vol­gen voor hem te waar­schu­wen. Ik zeg: “Dat be­taal jij al­le­maal.”
M. begint dan tegen SK. over zijn klei­ne bud­get te zeu­ren.
Hij spreekt met SK., op ei­gen ver­zoek, al ’s mor­gens om 8.00 uur af. (SK. wil­de om 10.00 uur ko­men.)
Als ik van M. af­scheid neem, zeg ik: “Pas op je cen­ten.”
SK. wil dan weten wat ik ge­zegd heb. Na enige aar­ze­ling (Ik: “Ik zei: goe­de reis.”), zeg ik hem dat M. no­gal over­stuur was, dat hij, SK., niet mee deel­de in de prijs van het eten, zoals bij ons in Eu­ro­pa, nor­maal is.
SK. heeft een plank voor zijn kop, of doet als­of. Het dringt niet tot hem door.
Ik ben blij dat ik mor­gen ga. Hij be­gint me lang­zaam te ver­ve­len en rea­li­seer­de me dat zijn agres­sief, op­drin­ge­rig ge­drag veel toe­ris­ten van hem af­stoot. Ook zijn voort­du­rend ge­com­man­deer te­gen land­ge­no­ten (en soms ook mij) be­gint me te ir­ri­te­ren. Mijn om­gang met hem is net lang ge­noeg ge­weest. Laat hij an­de­ren gaan ir­ri­te­ren.
—
In het park sprak ik met hulp van SK. met een jon­get­je van twaalf jaar. Hij werkt zes da­gen per week in een ga­ra­ge en op zon­dag poetst schoe­nen in het park.
—
Over TL. 271.000. 323.500 – 271.000 = 52.500 uitgegeven. (f. 13,15.)
Hotel rond 00.00 uur.
Slapen tegen 01.00 uur.
Weer: warm, veel wind, zoals va­ker hier in An­tak­ya.

Meer informatie.

GM.: Google Maps. – Wi.: Wi­ki­pe­dia. – Web.: ove­rige bron­nen.
Tur­kije:
GM., Wi.
An­tak­ya:
GM., Wi.

Index

Index van ter­men:
Index van per­so­nen:
.
Index van lo­ca­ties:
.

Me­nu – Be­gin – Hoofd­in­dex.
Over­zicht 1972-1990.
Chrono­lo­gisch over­zicht Orient Ex­press 1992.

25 juli 1992

ioannes de limbourg Juli , ,

1992 – 2017: vijf­en­twin­tig jaar ge­le­den

Orient Express

Mijn eer­ste reis naar het Mid­den-Oos­ten

Dagboek 1992

(Dag 7483) Ik ben in An­tak­ya (An­tiochië / Ha­tay) in Turkije. Toe­ris­ten­gids SK. leidt me in de om­ge­ving rond, maar ik ga ook met een an­de­re jon­ge­man op stap. – De munt­een­heid in Tur­kije is de Turk­se Lira: (TL.). De koers is TL. 1.000 = f. 0,25, een kwart­je dus, maar de in­fla­tie is enorm. De waar­de daalt per dag.

Menu – Index en het einde.

Zaterdag, 25 juli 1992.
Antakya.
Wakker rond 6.15 uur. Doezelen tot 08.00 uur.
Douche.
Ontbijt: brood met kaas.
Rond 10.00 komt SK.
Ik koop de Herald Tri­bune: TL. 8.000.
We drinken wat in het park: TL. 7.000.
Met de dolmuş naar Sa­man­dağ voor TL. 4.000 (twee per­so­nen) en ver­der met de dol­muş naar Çev­lik (Ka­pı­suyu) om de Tü­nel van Ves­pi­a­nus Ti­tus te zien.
We eten samen voor TL. 37.000 (f. 9,25).
We gaan met de dol­muş te­rug naar Sa­man­dağ. Vóór ons zit­ten twee jon­gens met el­kaar een beet­je te vrij­en. Een van hen is een nich­te­rig ty­pe met oor­ring. SK. spreekt ze aan. Een van de twee heet A. en komt uit Duits­land en is Duit­ser, de an­der heet I. en is een lo­ka­le be­kend­heid (zan­ger). De ou­ders van A. zijn van hier. Hij is een Turk­se Ara­bier en Ala­wiet. Met A. trek ik ver­der op. SK. zit er ver­der voor Piet Snot bij. Hij wordt zelfs kwaad als A. (en ik dus ook, want A. is dan wel geen ho­mo, maar wel erg mooi) be­sluit om een an­de­re reis­rou­te naar An­tak­ya te ne­men dan SK. wil. In An­tak­ya wil ik SK. kwijt, wat lukt en A. en ik gaan naar Har­bye (Def­ne) waar we wat drin­ken en ver­tel­len. A. be­taalt bij­na al­les. Ik maar een beet­je.
Terug in Antakya gaan we naar de Pi­za­ra­de van D. in de Ata­türk Cad. D., die toch ja­ren in Duits­land werk­te, spreekt maar ge­brek­kig Duits. (“Al­les ver­ge­ten”, ver­ont­schul­digt hij zich.)
A. (circa 18 jaar), is net als al­le an­de­re Turk­se man­nen, hij praat over vrou­wen al­leen in sek­su­ele ter­men. (Ik doe voor de vorm mee.) A. wil even naar huis en zal bin­nen een half uur te­rug zijn.
Ik ga in het ho­tel dou­chen en ga te­rug naar de Pi­za­ra­de. A. komt niet meer. D. belt naar zijn ou­ders, maar daar is hij niet.
A. zou van zijn neef I. een vrouw voor een nacht ca­deau krij­gen, dus daar zal hij wel meer trek in heb­ben dan met mij en D. in de (du­re?) dis­co rond te sprin­gen.
Bij D. eet ik een piz­za (TL. 12.000) en wan­del door het park
Ik zou om 22.00 uur te­rug zijn om sa­men met hem uit te gaan, maar ik heb er niet veel zin in en ga naar hem om de af­spraak af te zeg­gen. Zijn Duits is nog slech­ter dan ik dacht. Hij be­grijpt me nau­we­lijks. Hij maakt een nieu­we af­spraak voor mor­gen­mid­dag, maar ik weet nu al dat ik daar niet op in zal gaan. Ie­der­een wil wel een graant­je mee­pik­ken uit mijn beurs, be­hal­ve A., die rom­mel koopt om ar­me men­sen te hel­pen.
A., die over ‘Ma­de in Tur­key‘ zegt: “Schmeiß es doch gleich zum Fen­ster hi­naus.” [Gooi het maar me­teen uit het raam.] (en waar ik la­ter in Sy­rië en Tur­kije vaak aan moet den­ken) is een iet­wat sim­plis­tisch fi­guur. Hij, als Ala­wiet, vind hij Ha­fez al-As­sad een goe­de lei­der en is ook be­zorgd (als al­le Ala­wie­ten) over de op­vol­ging van de­ze dic­ta­tor. Ala­wie­ten zijn vol­gens hem de eni­ge ech­te ge­lo­vi­gen. (Hij leert op een gym­na­sium in Frank­furt en moet, vol­gens mij, nog veel le­ren.)
Tegen D. zeg ik dat ik naar bed ga, maar ik zit in het park van circa 22.30 tot 00.00 uur. De man­nen zijn hier niet in­te­res­sant.
A. kende hier enkele vrien­den, die mij wel eens even Ara­bisch wil­den le­ren, maar zelf kon­den ze het niet le­zen of schrij­ven.
Verschillende mensen wil­den met mij naar Ne­der­land. Waar­om kun­nen die jon­ge­man­nen niet al­leen rei­zen? Ze wil­len al­tijd een be­ge­lei­der, ook al zijn ze ou­der dan 25 jaar? (Ook in Sy­rië wil­den ze met mij mee­rei­zen en niet al­leen. Zijn ze zo on­zelf­stan­dig?)
In het park in An­tak­ya komt een ou­de man naast mij zit­ten en spreekt me in het Turks aan. Als ik het En­gels ant­woord geef, schudt hij ver­baasd zij hoofd. Hij gaat ver­der in het Turks en wordt kwaad als ik En­gels blijf praten. Hij grijpt me krach­tig bij de arm en wijst in een rich­ting. Ik sta op en loop weg. Ik ga on­der een lamp zit­ten en wil niet meer las­tig ge­val­len wor­den. Ik luis­ter naar de mu­ziek en zang van het na­bu­rig hu­we­lijks­feest. Die zijn er nu veel. SK. was ook al naar een brui­loft.
Eén bier in het ho­tel (blik, want fles is een pro­bleem, we­gens het sta­tie­geld): TL. 6.000.
Over TL. 323.500. Ik heb dus f. 25,00 uit­ge­ge­ven van­daag. (TL. 100.000.)

Meer informatie.

GM.: Google Maps. – Wi.: Wi­ki­pe­dia. – Web.: ove­rige bron­nen.
Tur­kije:
GM., Wi.
An­tak­ya:
GM., Wi.
Sa­man­dağ:
GM., Wi.
Ka­pı­suyu:
GM., Wi.
Ti­tus Tü­neli:
GM., Wi.
Def­ne:
GM., Wi.
Ala­wie­ten:
Ha­fez Al-As­sad:

Index

Index van ter­men:
Index van per­so­nen:
.
Index van lo­ca­ties:
.

Me­nu – Be­gin – Hoofd­in­dex.
Over­zicht 1972-1990.
Chrono­lo­gisch over­zicht Orient Ex­press 1992.