1992 – 2017: vijfentwintig jaar geleden
Orient Express
Mijn eerste reis naar het Midden-Oosten
Dagboek 1992
(Dag 7494) Ik ben in Damascus, de hoofdstad van Syrië. – Ik logeer in Foendoeq al-Rabie’ (Het Lentehotel). – Ik bezoek het museum in het al-Azm-paleis. – Ik schaf een boek aan. – Ik irriteer een Koerd. – ’s Avonds vraag ik tevergeefs aan een jongeman of hij het bed met mij wil delen. – De munteenheid in Syrië is het Syrische Pond: (£.). De koers is: £. 1.00 = f. 0,05. (Een stuiver.)
Soek al-Hamidiyya – Boeken – Khatr: gevaar! (Grapje!) – Wandelen – Geil.
Woensdag, 5 augustus 1992.
Dimashq. (Damascus.)
’s Morgens heel geil. Ik wil een man, maar vrees dat het er deze vakantie niet van komt.
Stad in om brood te kopen. Ik vind ‘Frans’ brood, een soort stokbrood. Lang lopen zoeken, maar toch vlakbij het hotel vind ik Franse smeerkaas: Kiri. £. 35.
Met de Duitse meisjes C. en A. ontbijten en theedrinken. (De blonde C. uit Keulen is leuker dan de zwartharige A. uit Münster.)
Menu – Begin – Index en het einde.
Soek al-Hamidiyya.
Daarna ga ik de soek al-Hamidiyya*(1) (de overdekte markt) in, waar ik aangesproken word door een jongen waar ik een beetje geil op ben. Ik zou hem willen zeggen: “Anta djamiel. ‘Uhibbak”. (Jij ben mooi. Ik hou van je), maar door zijn inleidend praatje komt het er niet van. Ik aai hem over zijn wang. Ik zie veel knappe stukken, dat wil zeggen, mannelijke en vrouwelijke. (Meisjes dus!) Ik ga naar Mathaf al-foenoen wa’l-taqalied al-sha’abia: Qasr al-‘Azm. (Het museum van de Kunsten en de Volkstradities: al-Azm-paleis)*(2), waar ik achter leuke vrouwen en jongens aanloop. Het museum is niet echt veel bijzonders.
Menu – Begin – Index en het einde.
Boeken.
In een boekhandel in de soek koop ik twee exemplaren van al-Moe’adjam al-mufahras li’l-alfaazh al-qur’aan al-kariem li-Moehammad Foe’aad Abd al-Baqi. (De indexlijst van de woorden in de heilige koran, door Moehammad Foe’aad Abd al-Baqi.)*(3) 2x £. 450 (één exemplaar is voor XX) en een koran. Ik moet £. 1.700 betalen (de koran kost dus £. 800, maar ik heb niet genoeg geld en wil één Moe’adjam achterlaten en later komen kopen. De boekhandelaar vraagt even geduld en rekent even. Dan mag ik de hele handel meenemen voor circa £. 1.550. Ik weet het niet precies, omdat ik een hoop kleingeld in de beurs had, dat de man niet wil hebben. (Volgens berekening achteraf in het hotel, kom ik op £. 1.550.)
In de boekhandel spreek ik met een man, tamelijk lang (circa drie kwartier) over de koran. Hij spreekt perfect Engels, is computerdeskundige, zou graag programmeren willen leren in de USA, omdat er voor hem in Syrië niet veel mogelijkheden zijn.
Hij weet veel over de islam en gelooft ook onvoorwaardelijk in de koran. Hij kijkt altijd de zaak in en niet naar de straat. Hij zegt dat hij niet met mij mag praten. Hij zegt niet waarom. Op mijn suggestie dat hij voor de regering werkt, reageert hij verontwaardigd.
Het gesprek is interessant.
De verkoper liet me een koran uit Iran zien die kostte £. 11.000 en was met bladgoud en stofgoud behandeld. (f. 444,00.)
Onderweg in een winkeltje thee, bij een vriendelijke vrouw met dikke brillenglazen.
Menu – Begin – Index en het einde.
Khatr: gevaar! (Grapje!).
Terug in het hotel vertel ik nog een tijdje met de vandaag naar Hama vertrekkende (per trein) C. en A.
Een dikke forse vent in het hotel nodigt me voor de thee, maar het blijkt dat hij C. en A. niet vraagt. Zij krijgen wel thee van hem. Het gesprek, in het Arabisch, gaat over beide meisjes en zijn seksuele wensen met hen. Door zijn vettige lach begrijpen beide meisjes wel waar het over gaat.
Ik voel me opgelaten en kan niet delen in de ‘humor’ van hem en zijn maten. Hij zegt uit al-Hasaka te komen. Hij is dichter, communist en vindt Hitler een goede vent. Ik zeg niet te begrijpen waarom een communist Hitler een goede vent vindt.
Hij: “Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht*(4) waren geen goede communisten.” (Deze communist gelooft niet in God.)
Zijn maten zijn Koerden. “Khatr” (gevaarlijk) zeg ik, maar weet vervolgens niet hoe ik ‘grapje’*(5) in het Arabisch moet zeggen, want de ‘heren’ reageren enigszins verstoord.
“Van de PKK?”*(6) vraag ik. Dat is zo. En Syrië is een heerlijk land.
Haafiz al-Asad*(7) is een prima kerel.
Dan willen ze weten of ik nog naar Turkije ga.
Uit veiligheidsoverwegingen zeg ik: “Na Damascus ga ik naar Amman [Jordanië], daarna terug naar Damascus en vandaar met het vliegtuig naar huis.” Maar ik heb grote moeite hen te verstaan.
Een van de Koerden wil mijn adres. Ik schrijf maar wat op. In mijn woonplaats, dat wel, en ook mijn naam. (Want de receptie zou mijn echte naam wel eens kunnen hebben.)
Ik krijg zijn adres.
De Marxist zegt dat er in het leven maar drie dingen belangrijk zijn: brood, seks en vrijheid.
Ik constateer droog dat ze in Syrië alleen maar brood hebben. (Hij lacht weer met zijn vettige lach.)
Seks is het enige waar de Maariksi (Marxist) aan denkt.
Menu – Begin – Index en het einde.
Wandelen.
Ik ga weer de soek al-Hamidiyya in en drink thee in een theehuis achter de Omajjadenmoskee*(8) (die tot het gebed twee- en driestemmig oproept.) Verder door de soek lopen. De christelijke wijk en buiten de muren om, naar een parkje zoeken, maar het groen is verboden gebied en stelt bovendien niets voor. (Parken hebben vrijwel altijd mijn (homoseksuele) aandacht.) Ik vind alleen maar stinkende groentemarkten.
Menu – Begin – Index en het einde.
Geil.
Hotel rond 18.00 uur.
Over £. 2.430.
Douche.
Stad in (nieuw gedeelte), weinig stukken en geen ansichtkaarten gevonden.
Hotel rond 20.15 uur.
Met M. uit Soedan vertellen over de mogelijkheid in Nederland te studeren. Ik beloof hem een en ander uit te zoeken.
Hij vraagt waarom ik niet getrouwd ben.
Ik zeg: “I love boys, like you.” Ik stel hem voor het bed met mij te delen. Hij zegt niet nee*(9), maar ook niet ja. Ik stel het hem later nog eens voor, realiseer me dat ik zenuwachtig ben, wil eerst naar het toilet op mijn kamer en als ik ga, gaat hij ook, naar zijn kamer. Ik zie hem niet meer.
Ervoor lazen we nog wat Arabisch. Hij schreef een bijna poëtische brief aan zijn zuster in Soedan. Ik lees met hem samen de inleiding. Het is moeilijk Arabisch.
Begin volgende week gaat hij naar Soedan. Hij woont in Khartoem. Hij was er al twee jaar niet meer. Verleden jaar werkte hij in Griekenland om geld te verdienen. Zijn broer, die in Saoedi-Arabië werkt, betaalt zijn studie. Zijn vader heeft ook gestudeerd. Zijn moeder niet. In Nederland wil hij medicijnen, of elektronica / informatica studeren.
Nadat hij verdwenen is, vertel ik met een Koerdische vluchteling die geen PKK is en Syrië een slecht land vind.
Hij is 26 jaar en vader van zes kinderen, vluchteling, zonder werk en zonder geld.
Als vluchteling was hij al in Iran, Turkije en nu Syrië, waar hij slecht behandeld wordt. Hij komt uit Irak.
Bed 00.30 uur.
Menu – Begin – Index en het einde.
Het museum van de Kunsten en de Volkstradities: al-Azm-paleis.
Deze indexlijst, geschreven door de Egyptische korangeleerde Moehammad Foe’aad Abd al-Baqi (1882-1967), bevat alle in de koran voorkomende woorden, in alfabetische volgorde, in context, met de vindplaats: in welke soera (hoofdstuk), zowel met nummer als met de naam van het hoofdstuk, en in welke aya (vers) dit betreffende woord staat.
Ik maakte in Syrië vaker mee dat de joden de schuld krijgen als er iets mis gaat: valt de elektriciteit (voor de zoveelste keer deze week) uit: dat komt door de joden!
Is er voor het verbouwen van jouw huis geen cement, of kun je de komende maanden geen bakstenen kopen: dat is de schuld van de joden.
—
Rosa Luxemburg (1871-1919). (Wi.) Een Duitse communiste, vermoord in 1919.
Karl Liebknecht (1871-1919) (Wi.) Een Duitse communist, vermoord in 1919.
De man vond beide Duitsers waarschijnlijk geen goede communisten omdat Rosa Luxemburg een Jodin was en Karl Liebknecht met haar omging. Maar ik heb de Marxist uit al-Hasaka niet naar zijn beweegredenen gevraagd, waarom hij beide personen afkeurde.
In de avonduren zit daar op een verhoging ook een man in een soort traditionele kleding die verhalen vertelt en voorleest in Damasceens dialect en de gasten vermaakt met onder andere de avonturen van Sultan Baibars. (Wi.)
De Omajjadenmoskee (ﺍﻟﺠﺎﻣﻊ ﺍﻟﺄﻣﻮﻱ) of ‘Grote Moskee’ te Damascus (GM., Wi.) Dit schitterende eeuwenoude monument is een oase van rust en schuilplaats tegen de ‘ondraaglijke’ hitte in het centrum van deze hectische stad Damascus.
Foto’s van vóór de burgeroorlog. (GM.)
Een foto genomen in december 2016 laat de gruwelijke schade zien die dit eens zo prachtige gebouw geleden heeft. (Fotograaf: Ammar Mohammad.)
Voor een summiere uitleg over het Arabisch: klik hier.
Meer informatie.
In de tekst genoemd.
Index
Menu – Begin – Hoofdindex.
Overzicht 1972-1990.
Chronologisch overzicht Orient Express 1992.
Les très riches heures du Luc & Berry 