Ka­ra­ko­ram High­way

1993 – 2018: vijf­en­twin­tig jaar ge­le­den

Pa­ki­stan – Kash­mir – Chi­na

Dag­boek 1993

(Dag 7862) Ik reis­de over de Ka­ra­ko­ram High­way, eerst noord­waarts van­uit Gil­git in Pa­ki­stan (dat is on­ge­veer hal­ver­we­ge) naar het noor­de­lijk­ste punt: Kash­gar in Chi­na en daar­na he­le­maal te­rug tot aan het zui­de­lijk­ste punt van die weg, na­bij Ra­wal­pin­di. – Mijn re­tour­vlucht naar Ne­der­land staat ge­pland op 8 sep­tem­ber, maar ik wil de­ze week al weer naar huis.*(1).
1.) Ik reis zon­der ca­me­ra, daar­om plaats ik bij al­le in­te­res­san­te plaat­sen een link naar de fo­to’s in Goog­le Maps.
2.) De munt­een­heid in Pa­ki­stan is de Roe­pie: (PKR.) (f. 1,00 (gul­den) = 14 Roe­pie, dus 100 Roe­pie = f. 7,00.)
3.) Voor be­zoe­kers die via the-face.com op deze web­si­te ko­men: als de in­ter­ne links niet wer­ken (mo­bie­le te­le­foon) klikt u voor het ori­gi­ne­le adres van dit be­richt op: ira­da.com.
4.) De na­men Ke­nau, Bul­le­bak en Adel­heid en de ini­ti­a­len JC., NN., RN. en SA. zijn om pri­va­cy­re­de­nen ge­fin­geerd. Dit reis­ver­slag komt uit mijn dag­boek 1993 en is mijn in­ter­pre­ta­tie van de wer­ke­lijk­heid.

Menu – Index en het einde.

Zondag, 8 augustus 1993.
Dag 29. Rawalpindi.
Deze eenpersoonskamer is klein, met een klein raam. Bui­ten, of in de toi­let­ruim­te hoor ik van al­les pie­pen en ik denk aan rat­ten. Ik doe de bad­ka­mer­deur goed op slot.
Mijn ka­mer hangt vol met mijn was. De ven­ti­la­tor draait op vol­le toe­ren, maar helpt niet echt om de be­nauwd­heid te ver­min­de­ren. Ik voel me on­ge­luk­kig.
Rond 01.00 uur kijk ik in de Lone­ley Pla­net Tra­vel Sur­vi­val Kit bij Ra­wal­pin­di en dan ont­dek ik dat ik naar al-Fa­lah ho­tel in de Ra­jah Ba­zaar had wil­len gaan. Ik zit nu in het al-Fa­lah ho­tel in de Sad­dar Ba­zaar. Ik moet in de loop van de dag dus maar ver­kas­sen.
Ik denk er­over om mijn re­tour­vlucht te re­ge­len met hulp van de Ne­der­land­se Am­bas­sade. Ik wil de re­tour­vlucht la­ten be­ves­ti­gen op de fax van de Am­bas­sade. Ik zal in de och­tend gaan vra­gen.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Ontbijt

Wakker om 6.00 uur.
Opstaan 7.30 uur.
Om 8.00 uur is bij­na al­le was droog.
Ont­bijt in het ho­tel: 30 Roe­pie. (Ik had twee sneet­jes brood meer dan gis­te­ren: dus 2 Roe­pie duur­der.)
Ontbijt: Pakistaan­se ome­let (met groe­ne pe­per), brood, bo­ter, jam en kof­fie plus vier snee­tjes brood.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Ambassade

Ik ruim de rugzak in en ga voor 80 Roe­pie met de taxi naar het nieu­we PIA-ge­bouw in Is­lam­abad, waar op de twee­de ver­die­ping de Ne­der­land­se Am­bas­sade, goed ge­ou­til­leerd, zit, met zelfs PTT-te­le­foon­toe­stel­len.
Vol­gens de Pa­ki­staan­se por­tier mag ik geen ge­bruik ma­ken van de fax van de Am­bas­sade, dus vraag ik naar RN. (Zie 16-7-93.)
Hij ver­won­dert zich dat ik er ben. Hij denkt dat we al­le drie al te­rug zijn. (Adel­heid schreef toch naar NN., dat ik in Kash­gar zou af­ha­ken. Ik had al de in­druk dat NN. en RN. voor ons hun hu­we­lijk als al­les O.K. speel­den, maar in wer­ke­lij­kheid niet on spea­king terms zijn, maar mis­schien zie ik din­gen die er niet zijn.)
Ik leg hem uit dat ik het rei­zen te zwaar vond en dat ik het rus­ti­ger aan wil­de doen en meer van Pa­ki­stan wil­de zien. Ook leg ik hem uit wat ik van Ta­rom wil en dat ik de fax van de Am­bas­sa­de voor de be­ves­ti­ging van de­ze Roe­meen­se Lucht­vaart­maat­schap­pij wil ge­brui­ken.
En-passant vraag ik of ik ook van de te­le­foon van de Am­bas­sa­de gebruik mag ma­ken, om de Ta­rom in Ka­ra­chi te bel­len. Uiter­aard te­gen be­ta­ling van de kos­ten. Hij, RN., vraagt dat aan zijn chef en het mag. De por­tier moet uit­zoe­ken wat de kos­ten per mi­nuut zijn en komt met een prijs van 30 Roe­pie per 2,5 se­con­de. (Hij heeft de in­for­ma­tie niet goed ge­le­zen, blijkt twee da­gen la­ter.) (Ik bel­de van­uit de Am­bas­sa­de iets meer dan zes mi­nu­ten met Ka­ra­chi. Dat zou dan 4.320 Roe­pie kos­ten. Voor 2.070 Roe­pie vlieg je al van Is­lam­abad naar Ka­ra­chi.)
(Ik vraag RN. naar de prijs van een vlucht Pa­ki­stan-Am­ster­dam. Hij heeft er geen idee van, maar schat cir­ca 800 gul­den.)
Het duurt twin­tig mi­nu­ten voor­dat ik pas in de ga­ten heb dat er na het net­num­mer geen twee­de kies­toon ge­zon­den wordt en dat je di­rect moet door­kie­zen (Thuis, weer in Ne­der­land, lees ik dat bij ons die flau­we­kul per 1-1-94 ook wordt af­ge­schaft.)
Tijdens de eer­ste ver­bin­ding blijkt dat de Ta­rom-me­de­wer­ker nog niet aan­we­zig is. Ik moet rond 10.30 uur te­rug bel­len. Als ik dat doe, kan de be­tref­fen­de per­soon zien dat ik met Ke­nau vloog. Al­le toe­stel­len zit­ten vol. Ik moet me maar aan het oor­spron­ke­lij­ke reis­sche­ma hou­den.
Ik moet eer­der te­rug, zeg ik. Nu, dan moet ik het maar op de 18e of 25e pro­be­ren, stelt hij voor. Daar­mee is de kous af.
Ik zeg tegen RN. dat de ge­spreks­kos­ten circa 4.320 Roe­pie be­dra­gen, of te wel cir­ca 145 dol­lar. Hij stelt voor om 200 Roe­pie te be­ta­len en ik krijg zelfs een of­fi­ciële kwi­tan­tie. Ach­ter­af zal blij­ken dat dit het juis­te be­drag is.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

KLM

Mijn ticket is niet en­dor­sa­ble, dus niet over­draag­baar aan een an­de­re maat­schap­pij.
RN. belt met de KLM in Is­lam­abad en zij wil­len wel mo­ge­lijk­he­den be­kijken.
Ik loop de lange weg er­heen. In Is­lam­abad, die le­ge stad, ligt al­les heel ver uit el­kaar. Bij het KLM-kan­toor word ik vrien­de­lijk, maar za­ke­lijk ge­hol­pen. Men boekt mij bij Ta­rom voor 11 en 18 au­gus­tus. De rest hangt af van Ta­rom.
Als reden voor de ver­vroeg­de te­rug­keer geef ik de al voor­be­rei­de smoes op: Moe­der erns­tig ziek, ik ben de oud­ste zoon. Het re­fe­ren­tie­adres wordt de Ne­der­land­se Am­bas­sa­de: RN. Dins­dag­och­tend moet ik te­rug­bel­len.
Ei­gen­lijk twij­fel ik er ook wel over of ver­vroegd te­rug­gaan goed is. Als eten en slaap­ge­le­gen­heid goed is, valt het in dit land ook wel mee. Als ik maar niet ziek ben. Nu heb ik be­heers­ba­re diar­ree.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Felictaties

Ik loop de lange weg naar het Ge­ne­ral Post Of­fi­ce (GPO), via een boek­han­del, waar ik al­les be­kijk, maar niets koop.
In het GPO post ik een brief naar Pa en Ma en een kaart naar SA. waar­op ik haar fe­li­ci­teer met haar ver­jaar­dag en haar ver­tel dat ik nu al­leen reis. (Maar niet dat ik eer­der naar huis wil gaan, want ik weet niet of dat lukt.) Ik schreef haar om­dat ik vrees­de dat Ke­nau haar nog een kaart zou stu­ren, la­ter de­ze va­kan­tie en daar zou mijn naam dan niet meer op staan en dat zou SA. on­ge­rust kun­nen ma­ken.)
(Toen we op 26-7 in Kash­gar uit het post­kan­toor kwa­men, vroeg ik haar on­ge­rust (ze merk­te dat) of ze nog post zou stu­ren naar ge­za­men­lij­ke be­ken­den. (“Zo­als wie?”, vroeg ze. “Nou, men­sen die wij bei­den ken­nen.” Ik durf­de geen na­men te noe­men, want ik dacht ei­gen­lijk al­leen maar aan SA. Ke­nau zei toen: “Mis­schien JC. en jij? “Mis­schien al­leen mijn ou­ders.”, maar ik was er niet echt ge­rust op, dus daar­om stuur­de ik de­ze kaart naar SA.)
Op het postkantoor krijg ik voor de eer­ste keer een mun­tje. (25 Pai­sa.) Ik dacht dat al­les op 1 Roe­pie werd af­ge­rond.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Moskeebezoek

Voor 30 Roepie brengt de taxi mij naar de nieu­we Shah Fai­sal mos­kee in Is­lam­abad. Het is een af­wij­ken­de con­struc­tie, maar ik vind hem niet echt bij­zon­der, of mooi. Veel be­ton en niet veel staal, want dat had ik ge­dacht, ver­wacht.
De hete vloe­ren met stin­ken­de, nat ge­spo­ten, vas­te (hier niet vast) vloer­be­dek­king als loop­pad en lege, niet wer­ken­de, fon­tei­nen, vij­vers zon­der water, af­ge­slo­ten ge­deel­ten waar toch ieder­een vro­lijk rond­stapt en de ge­slo­ten mos­kee zelf. Ik heb het snel ge­zien. Er is zelfs een prul­la­ria­win­kel.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Mineraalwater

Voor 95 Roepie naar Sad­dar, Ra­wal­pin­di (“Pin­di.”), een rit van meer dan een half uur, meer dan 15 km.
Ik eet in een res­tau­ran­tje war­me bo­nen (dal) voor 16 Roe­pie.
Tij­dens het eten krijg ik een me­ta­len be­ker wa­ter voor­ge­zet. Ik gooi dit wa­ter weg en vul die met mi­ne­raal­wa­ter. Ik drink een slok en zet de be­ker weer op ta­fel. De ober ziet dat de be­ker niet he­le­maal vol meer is, grijpt hem en voor­dat ik kan in­grij­pen, vult hij hem met het lo­ka­le wa­ter weer tot de rand. Even denk ik er­over om de be­ker weer leeg te gooi­en en weer met mi­ne­raal­wa­ter te vul­len en dan de be­ker vast te hou­den, maar ik be­sluit om maar ge­woon aan de fles­sen­hals te drin­ken.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Sprite

Kamer ontruimen en ik ga voor 15 Roe­pie naar Fa­wa­ra Chowk = Fa­wa­ra Plein in de Ra­jah Ba­zaar. Het al-Fa­lah-ho­tel daar spreekt me niet aan (de fa­ça­de) dus loop ik naar het Pa­la­ce ho­tel, maar de­ze heeft geen ka­mers vrij en ver­wijst naar het J. Bar­thers ho­tel aan de over­kant van de straat. Daar huur ik een iets rui­me­re (dan in het vo­ri­ge ho­tel) een­per­soons­ka­mer voor 100 Roe­pie. De­ze ka­mer heeft maar een klein raamp­je op de bui­ten­lucht en een groot, maar niet-ge­tra­lied, raam op een bin­nen-gang.
Ik bel met de Ambassade, maar RN. is na 15.00 niet meer be­reik­baar.
In de dining room van het ho­tel ge­bruik ik Spri­te, ijs­kou­de Spri­te. (“Seperite“), sinds kort mijn lie­ve­lings­drank. Ik drink er li­ters van, als ie maar ijs- en ijs­koud is.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Gezellig

Ik vraag mij af wat ik moet doen als ik niet op 11 au­gus­tus naar huis kan. Ik moet er re­ke­ning mee hou­den dat ik mis­schien pas op 18 au­gus­tus naar huis kan vlie­gen. Daar­na hoef het niet meer. 25-8 en 1-9 zijn dan niet in­te­res­sant meer en hin­de­ren het ver­de­re ver­loop van mijn va­kan­tie.
Naakt lig ik op bed en zoek de ver­de­re reis uit als ik niet op 11-8 naar huis kan. Zal ik dan naar Pe­sha­war of La­hore gaan?
Ik hoop, hoop, hoop dat ik op 11-8 uit deze ge­van­ge­nis naar huis kan gaan.
Ik gaf sinds gisteren­avond 676 Roe­pie uit.
Ik wil in de dining room eten. “Nu al?”, vraagt de re­cep­tio­nist.
“Om 19.00 of 19.30 uur. Kan dat?”
Ik loop door de druk­ke en wel een beet­je ge­zel­li­ge Ra­jah Ba­zaar.
Straat: Ba­ra Ba­zaar, maar ik be­grijp niet waar­om toch de­ze met men­sen ge­vul­de straat ook nog door­kruist moet wor­den met au­to’s en rik­sja’s.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Koekjes

Om 19.00 is het in de Di­ning room nog don­ker. Ik ga naar bin­nen en loop naar de ober.
“Se­pe­ri­te?”, vraagt hij. (Spri­te.)
“I want to eat.”
Hij be­grijpt me niet.
“Food.”, zeg ik en ik krijg een sme­ri­ge en ge­scheur­de me­nu­kaart in de han­den ge­drukt. Dat wat er­op staat kan ik ook in de ba­zaar ko­pen en daar zul­len zij het dus ook wel van­daan ha­len en iets meer be­re­ke­nen.
Wat moet ik eten? Over­moe­dig gooi­de ik van­och­tend in het vo­ri­ge ho­tel mijn brood, to­ma­ten en kom­kom­mer weg. Nu ben ik ge­dwon­gen nieuw eten te kopen. Het wor­den koek­jes, maar te zout en ik krijg er dus maar twee op. Klef brood, mier­zoe­te ap­pel­jam en een hal­ve li­ter lau­we melk koop ik er nog bij.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Low-budget

Voor de tweede keer binnen een jaar moet ik con­sta­te­ren dat ik niet ge­schikt ben voor een low-bud­get va­kan­tie in de Der­de We­reld. (In Eu­ro­pa wel?) Mor­gen ga ik weer naar een an­der ho­tel, terug in Sad­dar, een duur­der ho­tel. In Sad­dar is het wes­ter­ser dan in Ra­jah en dus een be­te­re ge­le­gen­heid om goed te eten.
Ik hoop toch echt dat ik op woens­dag naar huis mag. Hoe moet ik hier an­ders nog vier we­ken over­le­ven? Dat wordt duur en hon­ge­rig.
Ik vroeg in Is­lam­abad de prijs van de goed­koop­ste ti­cket Ka­ra­chi-Am­ster­dam. Dat is Jor­da­nian Air voor 10.400 Roe­pie. (f. 695,00) (Dat vind ik erg duur.)
Ik moet maar een ro­man ko­pen, als ik nog moet blij­ven.
Naar huis wil ik. Nooit meer te­rug, dan al­leen naar een land met een vas­te woon­plaats, met air­co, een ei­gen keu­ken en koel­kast, he­te thee, schoon wa­ter, ei­gen brood. Daar waar ik ve­ge­ta­risch le­ven kan en com­for­ta­bel met een reis­ge­zel­lin. Rei­zen al­leen? Ja, maar dan al­leen maar met veel geld.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Verkiezingen

De verkiezingsstrijd is in vol­le gang. Over­al zie ik pos­ters van een mi­li­tair, die op Zia ul-Haq*(2) lijkt en ik hoor­de en zag een ge­luids­wa­gen in de Ba­ra Ba­zaar.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Mieren

Ook deze kamer in het J. Bar­thers-ho­tel wordt ge­plaagd door ra­zend­snel­le mi­ni mie­ren die de laat­ste etens­rest­jes uit mijn tas ha­len.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Noten

Te­rug.

Te­rug.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Meer infor­matie.

Menu – Be­gin – Einde.

Index

Me­nu – Be­gin.
Pa­ki­stan-Chi­na: Chro­no­lo­gi­sche weer­ga­ve.

De au­teur de­zes kan niet ga­ran­de­ren dat al­le links naar ex­ter­ne web­si­tes (dus die van der­de par­tij­en) al­tijd zul­len blij­ven be­staan. Fo­to’s in Goog­le Maps, bij­voor­beeld, kun­nen ver­dwij­nen wan­neer de ei­ge­naar ze weg­haalt. Ook aan an­de­re links kan een ein­de ko­men, of kun­nen in on­ge­bruik ra­ken.
Wan­neer u een niet wer­ken­de link con­sta­teert kunt u dat mel­den in het re­ac­tie­veld. Bij voor­baat dank.