Haarlem: het NS Station

ioannes de limbourg December, Foto, , ,

Station Haarlem
Station Haarlem
Station Haarlem
Station Haarlem
Station Haarlem

 
26 december 2018
 

Station Haarlem

NS Station Haarlem
Stationsplein 5.

 
 

Tegeltableaus in het Sta­tion Haar­lem. De­ze twee zijn aan­ge­bracht onder het Sein­huis / Post T en te zien op per­ron 3.
Op het on­der­ste ta­bleau luidt de tekst: “Bij het eeuw­feest 1839-1939 van de Ned. Sta­tions­krui­ers” en ver­toont een ty­pi­sche sta­tions­krui­er, een ‘slaaf’ die voor een paar dub­bel­tjes de ba­ga­ge droeg van de def­ti­ge da­mes en heer­en.
Het bovenste ta­bleau ver­toont vier vlie­gen­de zwa­lu­wen en een staan­de haan, voor een rij­zen­de (of on­der­gaan­de?) zon, ge­deel­te­lijk ge­mas­keerd door sty­lis­tisch weer­ge­ge­ven wol­ken. In die wol­ken kun­nen, met een beet­je fan­ta­sie ook die­ren her­kend wor­den. De mid­del­ste wol­ken zou­den een­den (een­den­kop­pen) kun­nen zijn die naar el­kaar toe vlie­gen, ter­wijl hun vleu­gels de vorm van eek­hoorn­tjes heb­ben die van el­kaar weg­lo­pen. De fi­gu­ren daar­bo­ven zou­den kik­kers of rep­tie­len kun­nen zijn die naar el­kaar toe­lo­pen. On­der de ‘een­den’ zijn links en rechts weer eek­hoorn­tjes of be­vers te zien. (Voor een dui­de­lij­ke­re weer­ga­ve van die ‘die­ren’, zie de der­de fo­to, hier­be­ne­den.)
De haan zou waak­zaam­heid sym­bo­li­se­ren, vol­gens de au­teur van de web­site Sta­tions­in­fo: Haarlem: de tegel­ta­bleaus

 
 

Stationsinfo

Als er één station de titel “mooi­ste sta­tion van Ne­der­land” zou ver­die­nen, dan is dit on­ge­twij­feld dat van Haar­lem. Naar mijn me­ning – en die van ve­le an­de­ren – is en blijft Haar­lem het mooi­ste sta­tion van Ne­der­land. Het is de eni­ge in Ne­der­land die in Art-Nou­veau stijl werd ge­bouwd en vormt een ab­so­luut hoog­te­punt in de lan­ge lijst van sta­tions­ge­bou­wen van ar­chi­tect Mar­ga­dant. (Bron van de­ze tekst: Sta­tions­in­fo: Haar­lem.)

 
 

Rijksmonument

In 1908 door D.A.N. Mar­ga­dant ge­bouwd in enigs­zins Ber­la­gi­aan­se stijl, ener­zijds za­ke­lijk (de apar­te oor­spron­ke­lij­ke ‘in­gangs’- en ‘uit­gangs­ge­bou­wen’ doen geen po­ging de ach­ter­lig­gen­de over­kap­ping te mas­ke­ren), an­der­zijds van ro­man­tisch-her­veu­ze* com­po­si­tie (o.a. de ‘sein­huis­burcht’ op het 2e per­ron).
Gecompliceerd over­kap­pings­com­plex, over­kap­ping van de oor­spron­ke­lij­ke koet­sen­stand­plaats, res­tau­rant met open kap­con­struc­tie, ve­le te­gel­ta­bleaus, al­les in hoofd­za­ken in de oor­spron­ke­lij­ke toe­stand be­waard. (Bron van deze tekst: Rijks­mo­nu­ment 19786.)

 
 

Wikipedia

01.) Haarlem.
02.) Station Haarlem.
03.) Nederlandse Spoor­we­gen (NS).
04.) D.A.N. Margadant.
05.) Hendrik Ber­la­ge. (Ber­la­gi­aan­se stijl.)
06.) Art nouveau.

 
 

Website

07.) Stationsinfo: Haarlem. (13 Pagina’s.)
08.) Rijksmonument 19786.
09.) Treinstation­in­fo.
10.) Stationsweb.

 
 

Joost de Vree

A.) Index van architec­to­ni­sche ter­men.
B.) Berlage.
J.) Jugendstil / Art Nouveau.
R.) Romantisch.
Z.) Zakelijk.

 
 

Menu – 26/12: Begin – Einde.

 
 

Mobiele telefoon
the-face.com

Voor be­zoe­kers die via the-face.com op deze web­si­te ko­men: als de in­ter­ne links (me­nu, be­gin, ein­de) niet wer­ken (mo­bie­le te­le­foon) klikt u voor het ori­gi­ne­le adres van dit be­richt op: ira­da.com.

 
 

Service

Monumenten: Zelf een mo­nu­ment zoe­ken. (Land­kaart.) (No­teer het mo­nu­ment­num­mer.)
Cultureel erf­goed: Mo­nu­men­ten­re­gis­ter. (No­teer het mo­nu­ment­num­mer.)
Cultureel erfgoed: Beeldbank. (Ge­bruik het mo­nu­ment­num­mer of het adres.)

 
 

Noot

* Herveuze: het is onduide­lijk wat er met her­veu­ze wordt be­doeld. Ik heb om uit­leg ge­vraagd bij de Rijks­dienst voor het Cul­tu­reel Erf­goed, maar nog geen ant­woord ont­van­gen.

Terug naar de tekst.

Station Haarlem

NS Station Haarlem
Stationsplein 5.

 
 

Dit tegeltableau toont de tra­di­tio­ne­le mid­de­len van trans­port, na­me­lijk de scheep­vaart en de post­koets. De bei­de af­beel­din­gen wor­den ge­schei­den door drie ge­sty­leer­de zwa­lu­wen, die naar be­ne­den, of naar vo­ren, dui­ken. On­der de bei­de af­beel­din­gen is een rij­zen­de (of on­der­gaan­de?) zon te zien, ge­deel­te­lijk ge­mas­keerd door sty­lis­tisch weer­ge­ge­ven wol­ken, ter­wijl in de zwar­te ach­ter­grond, links en rechts, rond de zon­ne­stra­len, twee naar el­kaar toe vlie­gen­de zwa­nen zijn te her­ken­nen. Ei­gen­lijk, met een beet­je fan­ta­sie zou­den ook de ge­sty­leer­de wol­ken voor wit­te knob­bel­zwa­nen kun­nen door­gaan, die naar el­kaar toe vlie­gen.
Volgens de auteur van de web­site Sta­tions­in­fo Haar­lem: de te­gel­ta­bleaus, zou hier de wacht­ka­mer voor kran­kzin­ni­gen ge­ves­tigd zijn ge­weest.

 
 

Menu – 26/12: Begin – Einde.

 
 

Mobiele telefoon
the-face.com

Voor be­zoe­kers die via the-face.com op deze web­si­te ko­men: als de in­ter­ne links (me­nu, be­gin, ein­de) niet wer­ken (mo­bie­le te­le­foon) klikt u voor het ori­gi­ne­le adres van dit be­richt op: ira­da.com.

Station Haarlem

NS Station Haarlem
Stationsplein 5.

 
 

Tegeltableaus in het Sta­tion Haar­lem. De­ze twee zijn aan­ge­bracht on­der het Sein­huis / Post T en te zien op per­ron 6.
Het on­der­ste ta­bleau, in Delfts blauw, ver­vaar­digd in Gou­da, valt wat vorm­ge­ving be­treft, to­taal uit de toon bij de rest van het sta­tion. De tekst luidt: “Aan­ge­bo­den door den bond van Ge­pen­sio­neer­den bij de Ned. Spoor- en Tram­we­gen. Ter ge­le­gen­heid van het 100-ja­rig be­staan der spoor­we­gen” en ver­toont links een stoom­trein en rechts een die­sel­trein. (Op 20 sep­tem­ber 1939 be­ston­den de Spoor­we­gen in Ne­der­land 100 jaar.)
Het bovenste ta­bleau is iden­tiek aan het ta­bleau dat op de eer­ste fo­to op de­ze blad­zij­de te zien is, he­le­maal bo­ven­aan.

 
 

Menu – 26/12: Begin – Einde.

 
 

Mobiele telefoon
the-face.com

Voor be­zoe­kers die via the-face.com op deze web­si­te ko­men: als de in­ter­ne links (me­nu, be­gin, ein­de) niet wer­ken (mo­bie­le te­le­foon) klikt u voor het ori­gi­ne­le adres van dit be­richt op: ira­da.com.

Station Haarlem

NS Station Haarlem
Stationsplein 5.

 
 

Tegeltableaus in het Sta­tion Haar­lem. De­ze is aan­ge­bracht on­der het Sein­huis / Post T en te zien aan de zuid­zij­de van dat ge­bouw, na­bij de zak­sporen 4 en 5.
Weergegeven is een inkt­pot met twee gan­zen­ve­ren als pen­nen en twee rol­len pa­pier. Dit om de func­tie van het ruim­te weer te ge­ven, na­me­lijk kan­toor. He­den ten da­ge is er de Bi­blio­theek op het sta­tion ge­ves­tigd.

 
 

Wikipedia: Zakspoor.
Website: Stationsbibliotheek Haarlem.

 
 

Menu – 26/12: Begin – Einde.

 
 

Mobiele telefoon
the-face.com

Voor be­zoe­kers die via the-face.com op deze web­si­te ko­men: als de in­ter­ne links (me­nu, be­gin, ein­de) niet wer­ken (mo­bie­le te­le­foon) klikt u voor het ori­gi­ne­le adres van dit be­richt op: ira­da.com.

Station Haarlem

NS Station Haarlem
Stationsplein 5.

Dit is wat vroe­ger een re­ti­ra­de ge­noemd werd, in de tijd toen al­leen ge­goe­de bur­gers zich een trein­reis kon­den per­mi­te­ren. Een re­ti­ra­de is een plaats waar je kunt re­ti­re­ren, dat wil zeg­gen: je te­rug­trek­ken en is een eu­fe­mis­me voor ‘open­baar toi­let’.
Bij de bouw van het sta­tion Haar­lem, was de­ze al­leen be­stemd voor heer­en, maar men heeft een gla­zen plaat toe­ge­voegd met het woord ‘Da­mes’ in het­zelf­de let­ter­type als het woord er­bo­ven.
Zeer waarschijn­lijk zul­len de­ze be­grip­pen in de na­bije toe­komst ge­wij­zigd moe­ten wor­den in ‘Rei­zi­gers’, want ook bij de NS is de nieu­we mo­de van di­ver­si­teit en in­clu­si­vi­teit be­kend. (Maar mis­schien moet er dan nog het woord ‘re­ti­ra­de’ aan toe­ge­voegd wor­den, an­ders weet nie­mand waar­voor de­ze ruim­te be­doeld is.)

 
 

Menu – 26/12: Begin – Einde.

 
 

Mobiele telefoon
the-face.com

Voor be­zoe­kers die via the-face.com op deze web­si­te ko­men: als de in­ter­ne links (me­nu, be­gin, ein­de) niet wer­ken (mo­bie­le te­le­foon) klikt u voor het ori­gi­ne­le adres van dit be­richt op: ira­da.com.

Disclaimer

De au­teur de­zes kan niet ga­ran­de­ren dat al­le links naar ex­ter­ne web­si­tes (dus die van der­de par­tij­en) al­tijd zul­len blij­ven be­staan. On­der­wer­pen in Wi­ki­pe­dia, bij­voor­beeld, kun­nen ver­dwij­nen wan­neer wan­neer de ei­ge­naar an­ders be­sluit. Ook aan an­de­re links kan een ein­de ko­men, of kun­nen in on­ge­bruik ra­ken.
Wan­neer u een niet wer­ken­de link con­sta­teert kunt u dat mel­den in het re­ac­tie­veld. Bij voor­baat dank.

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.