Ka­ra­ko­ram High­way

1993 – 2018: vijf­en­twin­tig jaar ge­le­den

Pa­ki­stan – Kash­mir – Chi­na

Dag­boek 1993

(Dag 7855) Ik ben on­der­weg in Pa­ki­stan. Ik reis met Da­vid, een En­gel­se on­der­wij­zer, over de Ka­ra­ko­ram High­way naar het zui­den. We zijn Kash­mir en sinds eer­gis­te­ren in de plaats Pa­su / Pas­su. Van­daag be­le­ven we een bloed­stol­lend avon­tuur: we gaan een wan­del­tocht ma­ken over twee ge­vaar­lij­ke hang­brug­gen en de weg er­heen is ook angst­aan­ja­gend.
1.) Ik reis zon­der ca­me­ra, daar­om plaats ik bij al­le in­te­res­san­te plaat­sen een link naar de fo­to’s in Goog­le Maps.
2.) De munt­een­heid in Pa­ki­stan is de Roe­pie: (PKR.) (f. 1,00 (gul­den) = 14 Roe­pie, dus 100 Roe­pie = f. 7,00.)
3.) Voor be­zoe­kers die via the-face.com op deze web­si­te ko­men: als de in­ter­ne links niet wer­ken (mo­bie­le te­le­foon) klikt u voor het ori­gi­ne­le adres van dit be­richt op: ira­da.com.
4.) Dit reis­ver­slag komt uit mijn dag­boek 1993 en is mijn in­ter­pre­ta­tie van de wer­ke­lijk­heid.

Menu – Index en het einde.

Zondag, 1 augustus 1993.
Dag 22. Pasu / Passu.
Eén jaar geleden was ik (ziek) in Deir az-Zor*(1). (Ook vandaag zou ik ziek worden, maar niet zo erg als verleden jaar.)
Op 5.00 uur: douche.
Ontbijt: 5.30 uur.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Boerinnen

Circa 6.15 uur weg met gids Hus­sain. Hij spreekt en ver­staat slecht En­gels. We ma­ken met hem een tocht naar twee hang­brug­gen en naar het Bo­rit La­ke.
We lo­pen door het ge­hucht (vier hui­zen) Ash­ven­dan en gaan dan langs de ri­vier de Hun­za naar de eer­ste hang­brug. De tocht er­heen is een avon­tuur op zich. We vol­gen en­ke­le boe­ren en boe­rin­nen die er­gens gras gaan maai­en.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Ravijn

De voetweg volgt een rots­ach­tig pad. We klim­men en krui­pen over gro­te en klei­ne rots­blok­ken, die niet al­le­maal even vast lig­gen. Wat ge­beurt er met een gro­te rots­blok, als een klei­ne los­schiet? Zal die mijn been ver­mor­ze­len?
Dan ko­men we bij een pad, niet veel bre­der dan een voet. (Men­sen­voet, geen En­gel­se voet.) Dit pad loopt over een zeer stei­le hel­ling en is door lo­pen ont­staan, want de gras­snij­ders moe­ten er ie­de­re dag langs. Naar be­ne­den loopt het zand schuin weg tot op een har­de­re laag die recht naar be­ne­den gaat. De oe­ver van de Hun­za-ri­vier. Als je hier uit­glijdt, wat kan ge­beu­ren, rol je naar be­ne­den en over de rand val je zo in het ra­vijn met het kol­ken­de wa­ter. Er is im­mers niets om je aan vast te hou­den.
Bo­ven het voet­pad gaat het schuin om­hoog met zand. Er zijn daar ech­ter en­kel­e rot­sen om je aan vast te hou­den, denk ik. Als ik ze vast­pak, blijkt het ge­droogd zand te zijn, dat in mijn hand me­teen af­breekt en ver­pul­vert.
Even ver­der moe­ten we een rots­pad af­da­len dat me­teen boven de ri­vier uit­komt. Wij bei­den doen die af­da­ling voet­je voor voet­je. Da­vid, die bij mij niet de in­druk wekt erg bang te zijn uit­ge­val­len, zegt: “This frigh­tens the hell out of me.”
Plot­se­ling ho­ren we: “Sor­ry, may we pass?” Een groep­je Pa­ki­staan­se man­nen en vrou­wen snelt licht­voe­tig voor­bij, ter­wijl wij ons met de moed der wan­hoop aan en­ke­le ech­te har­de rots­blok­ken vast­klam­pen. Nu pas valt het me op dat on­ze gids Hus­sain ook al zo licht­voe­tig zijn weg ver­volgt.
De hang­brug is, zo­als Da­vid la­ter zegt, een an­ti­cli­max in ver­ge­lijk met de weg er­heen.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

De Passu Hang­brug

De Pas­su Sus­pen­sion Bridge*(2). De­ze eer­ste hang­brug is 1.017 voet lang. (Cir­ca 330 me­ter.) Hij be­staat uit een aan­tal sta­len ka­bels. Een stuk of vijf vloer­ka­bels en vier zij­wand­ka­bels. Aan el­ke zij­de twee. Tus­sen de vloer­ka­bels zijn stuk­ken hout ge­klemd. Tak­ken, pa­len, stuk­ken plank en an­der lang, soms half ver­rot(?), hout. Tak­ken en half­ron­de pa­len over­heer­sen. De­ze dwars­lig­gers zijn ech­ter niet aan­een­ge­slo­ten in­ge­klemd. Tussen de­ze dwars­lig­gers (die soms ook ge­bro­ken zijn) is 60 tot 70 cen­ti­me­ter ruim­te. (Een aan­een­ge­slo­ten vloer is veel te ge­vaar­lijk. Als de wind er vat op krijgt blijft er niets van over. (Zo­als de pa­ral­lel­brug van de twee­de hang­brug la­ter toont: al­leen de ka­bels met en­ke­le stuk­ken plan­ken vloer is daar nog over.)
Da­vid en de gids gaan re­de­lijk snel naar de over­kant. Ik word in­ge­haald, maar ge­luk­kig niet ge­pas­seerd, door een man en een vrouw. Aan de over­kant dank ik hen har­te­lijk voor hun ge­duld met mij. Hij zegt dat ik een moe­dig ie­mand ben, maar spreekt ver­der geen woord En­gels.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Geil

Hus­sain vraagt of we naar Zar­abad (dorp) wil­len, maar we be­slui­ten naar de twee­de hang­brug te gaan.
On­der­weg hou­den we halt en eten we wat. Da­vid helpt een boer bij het bin­nen­dra­gen van ge­droogd gras [hooi?] en ik maak daar een fo­to van. Met de ca­me­ra van Da­vid. We eten een mee­ge­brach­te bo­ter­ham met jam.
Om 9.00 uur zijn we op weg naar de twee­de hang­brug.
On­der­weg zie ik een man en zijn vrouw. (Iets ou­der.) Zij heeft een bo­ven­stuk­je van haar jurk open. Ik zie een deel van haar brui­ne borst, maar dat is het wei­ni­ge vrouw dat ik de laat­ste da­gen zag en ik word er geil van.
De af­da­ling naar de twee­de brug is ook weer spec­ta­cu­lair. Nu een smal pad over lei­steen. Hoe zal dat gaan als het re­gent?

Menu – Be­gin – Index en het einde.

De Hussaini Hang­brug

De Hussai­ni Sus­pen­sion Bridge*(3). De over­steek over de brug bij Hus­sai­ni is kor­ter dan de eer­ste brug, cir­ca 250 me­ter, maar de­ze wiebelt meer om­dat de­ze geen sta­bi­li­sa­tie­ka­bels naar de oe­ver heeft en de eer­ste heeft die wel. Dat wil zeg­gen, ka­bels van de zij­kant, drie aan el­ke kant, dus zes van­af el­ke oe­ver

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Wonden

Aan de overkant moe­ten Da­vid en ik on­ze ge­won­de han­den ver­zor­gen, ge­sto­ten aan staal­dra­den, die over­al uit de ka­bels ste­ken.
Naast de­ze brug han­gen de res­ten van de door de wind ver­nie­tig­de eer­de­re brug, zo­als ik hier­bo­ven al schreef.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Het Borit-meer

Onderweg biedt ie­mand abri­ko­zen aan. Het be­gint een beet­je te re­ge­nen en bij­na op han­den en voe­ten klim ik om­hoog op weg naar het.
Daar is een ho­tel en daar wordt ons melk-thee aan­ge­bo­den. Die smaakt me niet. Ik eet de an­de­re bo­ter­ham­men met jam. Ze sma­ken me niet. De eer­ste, die ik at bij die boer waar David het gras droeg, smaak­te be­dor­ven.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Zout-thee

Ik dronk vanmor­gen zout-thee (Ghu­laam dronk dat, de ei­ge­naar van de Pas­su Inn) en ik wil­de dat ook eens pro­be­ren. In het be­gin smaak­te het wel, maar la­ter werd het vies en nu, van de ge­dach­te er­aan, gruw ik weer. Ik drink al­leen maar wa­ter en een fles­je co­ke.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Mens-er­ger-je-niet

David speelt spel­le­tjes waar­bij be­hen­dig­heid te pas komt, met de ve­le kin­de­ren in het ho­tel bij het Bo­rit-meer. Wij moe­ten met hen mens-er­ger-je-niet spelen en zij ge­brui­ken een ge­ma­ni­pu­leer­de dob­bel­steen, waar­mee je ge­mak­ke­lij­ker een zes gooit dan een an­de­re waar­de.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Ziek

Na een poosje gaan we naar huis. Ik loop een tijd­je met het ui­terst slim­me en goed En­gels­spre­kend jon­ge­tje, een neef­je van Ghu­laam van de Pas­su Inn. De weg naar het ho­tel is ge­luk­kig niet zo zwaar meer, maar on­der­weg word ik steeds zie­ker, mis­se­lij­ker en in het ho­tel ga ik ge­kleed en on­ge­was­sen di­rect naar bed en blijf daar cir­ca twee uur lig­gen. Na 16.00 kleed ik me uit en slaap ver­der tot cir­ca 18.00 uur.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Amerikanen

Ik eet niet te veel en voor­zich­tig. Tot 21.00 uur aan ta­fel luis­te­ren naar de grap­jes van Da­vid en de Ame­ri­ka­nen Bob, Chip en de bij­zon­der knap­pe, al iets ou­de­re, Ame­ri­kaan­se Cathy uit Phi­la­del­phia. Ook twee Ita­li­aan­se meis­jes zit­ten bij ons aan ta­fel.
Bed te­gen 21.00 uur.
De da­gen­lang ge­blok­keer­de Ka­ra­ko­ram Hig­hway is weer open! Er is weer ben­zi­ne. In de win­kel is weer een gro­te voor­raad.
Weer: ’s mor­gens fris, la­ter warm.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Noten

Te­rug.

De Passu Suspen­sion Bridge, de Pas­su Hang­brug wordt ge­sta­bi­li­seerd met be­hulp van ka­bels die va­naf bei­de oe­vers naar de brug lo­pen, aan bei­de zij­des van de brug. Aan el­ke oe­ver zes ka­bels, aan bei­de zij­den van de brug be­ves­tigd. Dus to­taal twaalf ka­bels.
Vanuit bei­de oe­vers, aan bei­de zij­den van de brug, grijpt één ka­bel het mid­den van de brug aan. Dat zijn dus vier ka­bels.
De vol­gen­de vier ka­bels grij­pen de brug aan op cir­ca 1/3 af­stand, ge­zien van­af het mid­den van de brug. Dat zijn weer vier ka­bels.
De laat­ste vier ka­bels grij­pen de brug aan op 1/6 af­stand, ge­zien vanaf het mid­den van de brug.
Op el­ke oe­ver, aan beide zij­den van de brug zijn de ka­bels op eni­ge af­stand van el­kaar ver­an­kerd. Dat ziet er on­ge­veer zo uit: ⫸⫷, waar­bij de brug door de pun­ten naar bei­de oe­vers loopt.
On­danks de­ze sta­bi­li­sa­tie geldt de brug als zeer ge­vaar­lijk, zoals blijkt uit de vol­gen­de vi­deo op You­Tube.
World’s most dangerous bridge – Passu suspension bridge Hunza.
Voor het ge­val dat de vi­deo niet meer be­schik­baar is, maak­te ik een screen­shot uit de­ze vi­deo.

Te­rug.

Husaini Suspension Bridge. Op deze You­Tube-vi­deo is de ou­de brug ook te zien, die in 1993 al stuk was, rechts op de fo­to.
Voor het ge­val dat de vi­deo niet meer be­schik­baar is, maak­te ik een screen­shot uit de­ze vi­deo.
Hussaini Suspension Bridge, The World’s Most Dangerous Bridge.

Te­rug.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Meer infor­matie.

Menu – Be­gin – Einde.

Index

Me­nu – Be­gin.
Pa­ki­stan-Chi­na: Chro­no­lo­gi­sche weer­ga­ve.

De au­teur de­zes kan niet ga­ran­de­ren dat al­le links naar ex­ter­ne web­si­tes (dus die van der­de par­tij­en) al­tijd zul­len blij­ven be­staan. Fo­to’s in Goog­le Maps, bij­voor­beeld, kun­nen ver­dwij­nen wan­neer de ei­ge­naar ze weg­haalt. Ook aan an­de­re links kan een ein­de ko­men, of kun­nen in on­ge­bruik ra­ken.
Wan­neer u een niet wer­ken­de link con­sta­teert kunt u dat mel­den in het re­ac­tie­veld. Bij voor­baat dank.