Ka­ra­ko­ram High­way

1993 – 2018: vijf­en­twin­tig jaar ge­le­den

Pa­ki­stan – Kash­mir – Chi­na

Dag­boek 1993

(Dag 7837) Ik reis met Ke­nau*, Bul­le­bak* (Bull) en Adel­heid* door Pa­ki­stan. Wij zijn op weg naar Chi­na, maar be­zoe­ken in Pa­ki­stan ook al­ler­lei plaat­sen. Af­ge­lo­pen nacht wa­ren we in Mul­tan en van­daag be­zoe­ken we Uch Sha­rif, be­kend om zijn ve­le mau­so­lea.
1.) Ik reis zon­der ca­me­ra, daar­om plaats ik bij al­le in­te­res­san­te plaat­sen een link naar de fo­to’s in Goog­le Maps.
2.) De munt­een­heid in Pa­ki­stan is de Roe­pie: (PKR.) (f. 1,00 (gul­den) = 14 Roe­pie, dus 100 Roe­pie = f. 7,00.)
3.) Voor be­zoe­kers die via the-face.com op deze web­si­te ko­men: als de in­ter­ne links niet wer­ken (mo­bie­le te­le­foon) klikt u voor het ori­gi­ne­le adres van dit be­richt op: ira­da.com.
4.) * De na­men Ke­nau, Bul­le­bak (Bull) en Adel­heid zijn om pri­va­cy­re­de­nen ge­fin­geerd. Dit reis­ver­slag komt uit mijn dag­boek 1993 en is mijn in­ter­pre­ta­tie van de wer­ke­lijk­heid.

Menu – Index en het einde.

Woensdag, 14 juli 1993.
Dag 4. Multan – Uch Sharif – Multan.
Ik sliep slecht in dit vreemde bed.
De voor vandaag aan­ge­kon­dig­de ver­kie­zin­gen wa­ren al eer­der af­ge­last. Dat wis­ten we niet. Wel was het ons op­ge­val­len dat er wei­nig ac­ti­vi­tei­ten op dat ge­bied wa­ren. De PPP had voor mor­gen een al­ge­he­le sta­king aan­ge­kon­digd en een zo­ge­naam­de lan­ge mars on­der lei­ding van Be­na­zir Bhut­to*(1) van­uit de Punj­ab naar Is­la­ma­bad.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Busstation

Om 6.00 uur staan we op en laten ons met een ta­xi naar het sta­ti­on bren­gen. We eten er een stan­daard­ont­bijt. Ke­nau, bezig met het uit­zoe­ken van een trein naar Ra­wal­pin­di en Adel­heid, be­zig met eten, wor­den aan­ge­spro­ken door groep mooie en vrien­de­lij­ke vrou­wen. Zij wil­len niet ge­stoord wor­den!, maar ko­men er (ge­luk­kig) niet on­der­uit.
Ke­nau re­gelt daar­na de trein­kaar­tjes voor een trein­reis naar Ra­wal­pin­di, mor­gen. De spoor­we­gen zul­len niet sta­ken.
In het hotel at ik al wat van mijn eigen brood [mee­ge­bracht], dus at ik van het ont­bijt bij­na niets. (Ik kon toen nog niet we­ten dat het tot cir­ca 21.00 uur zou du­ren voor­dat ik weer te eten zou krij­gen. Cir­ca vijf­tien uur la­ter.)
Een behulpzame taxichauffeur (bij het re­ser­ve­ren van de kaart­jes), brengt ons (te duur) voor 30 Roe­pies naar het bus­sta­tion. (De an­ders schaam­te­loos af­din­gen­de Bull en Ke­nau be­ta­len zon­der blik­ken of blo­zen dit veel te hoge be­drag.)
We willen naar Uch Sharif, waar di­ver­se mau­so­lea zijn. We had­den dit uit­stap­je in het pro­gram­ma ge­pland om bij de te ver­wach­ten ver­kie­zin­gen buiten de gro­te stad te zijn. Ke­nau vrees­de on­ge­re­geld­he­den. De ver­kie­zin­gen zijn er niet, maar we la­ten ons uit­stap­je ge­woon door­gaan.
Er gaat geen bus recht­streeks naar Uch Sha­rif en we moe­ten via Ali­pur rei­zen.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Politiek en actie in de bus

Achter mij, in de bus, zit een jon­ge­man die goed En­gels spreekt en ook naar Uch Sha­rif gaat, met zijn vrien­din en twee knap­pe nich­ten. Een er­van bekijk ik af en toe en zij mij. Ik moet me er­voor om­draaien. La­ter, als ik haar be­ter kan be­kij­ken blijkt ze min­der mooi dan ik dacht. Toch blijf ik be­lang­stel­ling to­nen om haar niet te­leur te stel­len, want ook de an­de­ren merk­ten, denk ik, dat ik be­lang­stel­ling voor haar had.
De jongeman in de bus vertelt on­der­weg over de ver­woes­ten­de kracht van de over­stro­min­gen, ver­le­den jaar en de scha­de die de ri­vier [Che­nab?] aan­richt­te. Ze zijn nog be­zig met de her­stel­werk­zaam­he­den.
We rijden soms door een troos­te­loos land­schap, soms door een in­tens mooi groen, poë­tisch land­schap.
Onderweg stapt een knappe jon­ge­man in, die niet wil be­ta­len. Hij is stu­dent en heeft vrij rei­zen. De con­duc­teur wil hem er­uit zet­ten. Er ont­staat een vecht­par­tij tus­sen de con­duc­teur en en­ke­len ener­zijds en de stu­dent en een vriend an­der­zijds, waar­bij de con­duc­teur bij­na uit de bus wordt ge­zet. Ook de chauf­feur be­moeit zich er­mee. Uit­ein­de­lijk wordt de ru­zie ge­sust. De En­gels­spre­ken­de jon­ge­man legt uit dat stu­den­ten een mach­ti­ge par­tij zijn die an­de­ren hun wil dwin­gend kun­nen op­leg­gen. Soms blok­ke­ren ze stra­ten.
Als gevolg van een blokkade moet de bus om­rij­den en duurt het drieën­half uur voor­dat we in Ali­pur zijn. Daar­na moe­ten we nog één uur met de bus langs een mod­der­brui­ne ri­vier, waar­langs in­tens groe­ne bo­men staan. In het wa­ter staan soms koei­en en een en­kel jon­ge­tje zwemt erin. Het ge­heel doet me aan In­dia den­ken. (Waar ik ech­ter nog nooit ge­weest ben.)

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Uch Sharif

Na deze busreis, de bus stopt plotseling en we sprin­gen in een jeep, wij met z’n vie­ren, de jon­ge­man en zijn drie mooie be­ge­leid­sters en na cir­ca twin­tig mi­nu­ten zijn we in Uch Sha­rif, waar de drie vrou­wen naar de ou­ders van de jon­ge­man gaan en wij door hem en nog een gids rond­ge­leid wor­den. Het is ver­schrik­ke­lijk heet in het dorp­je, met ver­schil­len­de mau­so­lea en een be­ken­de mos­kee waar de groot­va­der van al-Af­ghani*(2) be­gra­ven zou lig­gen.
Alle stof in Uch Sharif is zo fijn als ce­ment en het ligt er en­ke­le cen­ti­me­ters dik.
We worden ergens uit­ge­no­digd voor een bad (?) en thee, maar om­dat we te­rug wil­len naar Mul­tan en om­dat er mor­gen al­ge­me­ne sta­kin­gen zijn en om­dat we on­ze trein­kaart­jes (hoe duur?) al ge­kocht heb­ben en om­dat we vre­zen niet meer op tijd in Mul­tan aan te ko­men, gaan we er niet op in. We wil­len naar de bus, maar de gids brengt ons naar al­le mo­nu­men­ten. De jon­ge­man en ik sjok­ken ach­ter­aan. Hij ver­telt dat hij een door Ne­der­land ge­spon­sor­de tech­ni­sche op­lei­ding heeft ge­had.
Onderweg wordt ik niet goed. (Ik droeg al een tijd­je een pet.) De warm­te heeft me te pak­ken, denk ik. Ik heb kip­pen­vel en heb het koud. Ge­luk­kig brengt een wa­ter­pomp uit­komst. Bull pompt en ik maak mijn hoofd en pet nat. Ik knap er­van op, maar be­gin wel hon­ger te krij­gen.
We waren van circa 14.00 tot 16.00 uur in Uch Sha­rif. (Al vóór de wa­ter­pomp na­men we af­scheid van de jon­ge­man.) Bull be­taalt nu de gids 10 Roe­pies, maar die wil dat niet aan­ne­men. We drin­gen aan en hij is zeer dank­baar. (Ook zon­der geld zou hij dat zijn, denk ik. [?])

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Water

We hebben nu bijna geen water meer. Ik ben de enige met wa­ter. In de bus naar Uch Sha­rif dronk ik niet, zo­als de Pa­ki­sta­ni, die dron­ken ook niet, maar Adel­heid, Ke­nau en Bull lie­ten zich vol­lo­pen met hun wa­ter. Nu dron­ken ze ook nog mijn deel. En toen we in Mul­tan te­rug wa­ren ver­bood Ke­nau mij een fles wa­ter te ko­pen. Een ex­tra fles wa­ter. Ik kocht hem op ei­gen re­ke­ning (ik was kwaad). (Al­weer f. 1,50 be­zui­ni­gin­gen op de groeps­uit­ga­ven.)
Ik was zo dorstig dat ik die ander­hal­ve li­ter in een kwar­tier op­dronk. (Zij dron­ken mijn wa­ter op, naast het hun­ne en ik mocht mijn dorst niet les­sen. Ik was te ver­moeid om dit al­les te door­zien en het te ver­tel­len.)

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Ahmadpur

Maar we waren nog niet in Multan, we waren nog steeds in Uch Sha­rif. Met een bus­je gin­gen we naar Ah­mad­pur East en daar werd een soort over­val op de bus ge­pleegd. We moes­ten er­uit. In een staal­han­del kre­gen we thee aan­ge­bo­den en de ei­ge­naar wist ze­ker dat er van­uit Ah­mad­pur om 20.30 uur een trein naar Mul­tan ver­trok, maar toen hij ons naar het sta­tion bracht, wist hij het plots niet zo ze­ker meer en ook de spoor­weg­amb­te­naar was on­dui­de­lijk. Er zou een trein komen. Wan­neer? Ja, mis­schien laat, met een enor­me ver­tra­ging. De staal­han­de­laar (“Mijn be­drijf heeft te­le­foon en fax.”) bracht ons naar de bus: “een air­co bus”, naar Ba­ha­wal­pur. Die air­co be­stond uit open ra­men en deu­ren. Men­sen klom­men op het dak. Moes­ten er­af, maar wil­den er niet af. Hoe lang duur­de de­ze pan­to­mi­me wel niet?

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Bahawalpur

In Bahawalpur moeten we de bus nemen naar Mul­tan. Wa­ter is er al­leen warm, dus co­la drink ik. (Maar co­la is de re­den dat ik slecht slaap en lang wak­ker lig.) Naar Mul­tan zit­ten Adel­heid en ik voor­in in de Ford Tran­sit-bus. De chauf­feur rijdt snel, maar bei­den zijn we ons niet bang ge­weest, daar voor­in. Hij reed ver­ant­woord.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Resumé

Twee uur waren we in Uch Sharif. Daar­voor za­ten we op de heen­weg vijf uur in het open­baar ver­voer en te­rug ook nog eens vijf uur. To­taal leg­den we zo’n 270 km à 300 km af. Toen kwam het con­flict over het wa­ter, waar­over ik hier­boven al schreef. Ik was ge­span­nen.
Maar behalve water kocht ik ook li­mo­na­de en bood de an­de­ren, op mijn re­ke­ning, ook wat aan. (Van de an­de­ren heb ik nooit iets ge­kre­gen, op hun pri­vé­re­ke­ning, maar ik deed het wel va­ker. En in Chi­na deed ik het bij Adel­heid, want die heeft zo wei­nig geld.)
Ik bestelde Seven-up en twee keer Mi­ran­da. (Li­mo­na­de.) De ver­ko­per pak­te eerst Se­ven-up, zet­te deze toen weg en pak­te Mi­ran­da.
“Nee.”, zei ik: “Seven-up and two times Mi­ran­da.” Maar hij be­greep er niets van, dus moest ik al­le drie de con­sump­ties apart be­stel­len, de een na de an­der. Toen het op be­ta­len aan­kwam was hij nog lang­zamer. Ik wacht­te en­ke­le mi­nu­ten en liep toen weg. Na cir­ca drie kwar­tier kwam hij op de ho­tel­ka­mer zijn geld ha­len. Hij was heel vrien­de­lijk.
Ik at het laatste deel van mijn Ne­der­land­se brood, nam een dou­che, zat nog een tijd­je bui­ten en ging rond 00.00 uur naar bed.
Water (drinken) is op aarde oor­lo­gen waard. Ook in onze groep. Het vol­gen­de en voor mij laat­ste con­flict, zou weer over drin­ken gaan. Mor­gen­avond.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Noten

Te­rug.

Te­rug.

Menu – Be­gin – Index en het einde.

Meer infor­matie.

Menu – Be­gin – Einde.

Index

Me­nu – Be­gin.
Pa­ki­stan-Chi­na: Chro­no­lo­gi­sche weer­ga­ve.

De au­teur de­zes kan niet ga­ran­de­ren dat al­le links naar ex­ter­ne web­si­tes (dus die van der­de par­tij­en) al­tijd zul­len blij­ven be­staan. Fo­to’s in Goog­le Maps, bij­voor­beeld, kun­nen ver­dwij­nen wan­neer de ei­ge­naar ze weg­haalt. Ook aan an­de­re links kan een ein­de ko­men, of kun­nen in on­ge­bruik ra­ken.
Wan­neer u een niet wer­ken­de link con­sta­teert kunt u dat mel­den in het re­ac­tie­veld. Bij voor­baat dank.