Het Gaṣr al-Goebba-hotel te Tarīm. Mijn ‘residentie’ in het voorjaar van 1996 en ook dit jaar, 1997.
Het Tarīm-project 1997
1997 – 2017: twintig jaar geleden
Tarīm: Hadramaut, Jemen
Dagboek 1997
(Dag 9432) Ik ben in de Ḥaḍramaut (Zuid-Jemen) in de plaats Tarīm. De komende weken zal ik daar logeren in het Gaṣr al-Goebba-hotel (Koepelpaleis-hotel) en er werken in de al-Aḥgāf-bibliotheek voor handschriften. – Ik heb veel contant geld bij me. Waar ik verleden jaar, met een nog veel groter bedrag aan baar geld, daar zorgeloos verbleef, ben ik vandaag uiterst bezorgd over mijn veiligheid. – Mijn verslag, op mijn laptop geschreven, bevat meer (achtergrond)informatie dan mijn dagboekverslag. – De munteenheid in Jemen is de Rial (YER). (1 rial = f. 0,015 (anderhalve cent), dus 100 rial = f. 1,50.)
Menu – Foto – Index en het einde – Transcriptie.
Dinsdag, 25 november 1997.
Tariem: 7/41.
Op 7.00 uur. Koffie. Douche.
Goed geslapen.
Ontbijt van het hotel.
Dagboek bijwerken tot circa 10.00 uur.
Temperatuur binnen / buiten: 31°C.
Met Abd al-Raḥmān [directeur van al-Aḥgāf-bibliotheek] besprak ik het te volgen programma. (Het spreekt me niet aan dat ik instructie in boekbinden moet geven. Gelukkig komt er iemand uit Ṣanaᶜā’ die van wanten weet en die Arabisch en Engels spreekt.)
Ik werkte van circa 10.00 tot circa 23.00 uur in / aan de bibliotheek, slechts onderbroken door enkele korte pauzes. Verslagen maken en een fax-bericht voorbereiden.
Ik at in het restaurant van het hotel en werkte door.
Bed circa 00.00 uur. Ongeveer 20°C om 00.30 uur.
Ik voel me een stuk beter nu ik veel minder geld heb, maar weten potentiële bandieten dat wel?
Menu – Foto – Begin – Index en het einde – Transcriptie.
Computerverslag
De eerste drie weken van dit verblijf in Jemen hield ik op mijn laptopcomputer ook een verslag bij, waarin soms dingen staan die niet in mijn dagboek voorkomen.
Hier volgt een uittreksel daarvan.
Ik sliep als een blok.
De begroeting in de Aḥgāf-bibliotheek is hartelijk. Het lukt me zowaar om met Abd Allāh A. enkele woorden te wisselen, hoewel hij, als ik hem niet goed begrijp, geen andere woorden gaat gebruiken, maar harder begint te praten, alsof ik doof ben. Husayn al-K. is ook blij met mijn bezoek. Ik heb het gevoel niet weg te zijn geweest, hoewel er bijna anderhalf jaar zit tussen beide keren dat ik hier was. (Thuis, in Nederland, had ik al vaak het gevoel alsof ik door de deur uit te stappen en een hoekje om te lopen, al weer buiten het Gaṣr al-Goebba-hotel stond en de stoffige weg, met links en rechts de lemen muren, naar de Aḥgāf-bibliotheek voor mij lag).
Menu – Foto – Begin – Index en het einde – Transcriptie.
Huwelijksgeluk?
Ik vroeg Abd al-Raḥmān naar de gezondheid van zijn vrouw. (Veel mannen reageren ongemakkelijk en lacherig als je naar (de gezondheid van) hun echtgenote informeert. Het is hier not done om over de echtgenote te spreken. Daar trek ik me niets van aan. Ook zij heeft recht op mijn belangstelling, vind ik. Abd al-Raḥmān, die al in Nederland is geweest, weet waarschijnlijk beter en reageert normaal.)
Gisteren zei hij dat hij mij niet naar Tarīm kon begeleiden omdat hij in de keuken nog vanalles moest doen. Ik veronderstelde toen, ten onrechte, dat hij zijn vrouw hielp met het huishouden. Hij zei dat Jemenitische vrouwen de eigenaardigheid hebben dat als ze ziek zijn er de voorkeur aan geven terug te keren naar het huis van hun vader. Ook zijn kinderen waren met de moeder meegegaan, maar kwamen af en toe nog op bezoek. Vooral zijn zoon Hassan trok erg naar hem, maar zijn dochter Miriam bleef liever bij de moeder. Wie zorgde dan nu voor Abd al-Raḥmān? De vrouw van zijn broer, die zelf al jaren in Canada woont en daar een bestaan probeert op te bouwen. Zijn vrouw zou hij dan later over laten komen.
Menu – Foto – Begin – Index en het einde – Transcriptie.
Geld
Na enig zoeken vind ik een vertrouwd iemand die bereid is het grootste deel van het geldbedrag tegen ondertekening van een ontvangstbewijs over te nemen en op te bergen in een kluis.
Ik voel me meteen een stuk veiliger, maar is dat wel terecht? (De persoon in kwestie, niet meer, vertelde hij me later). Eventuele bandieten weten niet dat ik het geld niet meer heb. Ik kan moeilijk een groot spandoek op het hotel hangen met de mededeling dat Mister Hanis (zoals ik hier heet) geen geld meer heeft en dat hij, als hij wil wisselen eerst iemand anders moet verzoeken hem een bedrag te verstrekken.
Er zijn in dit dorp toch een heleboel mensen die weten dat ik verleden jaar veel geld bij mij had. Niet in de laatste plaats de geldwisselaars, die soms twee keer per week grote bedragen van mij ontvingen. Ook anderen hebben mij zien lopen met de enorme pakken Jemenitische rials in grote doorzichtige plastic zakken. (Toen 125 rial voor 1 dollar, het grootste biljet was toen 200 rial. Nu 500 rial.) De mensen die het geld ontvingen wisten dat ik over veel geld moest beschikken. Hun personeel, die arme sloebers, ook, want die stonden er vaak met de neus bovenop als ik hun patroons betaalde. Ik was ook ruim met de fooien. Ik heb me er nooit zorgen over gemaakt, ik vertrouwde hier zelfs de duivel en die heeft mij dan ook nooit bedrogen. Drie maanden was ik hier, dat doe je niet met een paar honderd gulden.
Allen zullen veronderstellen dat er weer veel geld is, nu ik hier voor de tweede keer ben.
Menu – Foto – Begin – Index en het einde – Transcriptie.
Zon
Temperatuur binnen: 27,1°C, buiten: 22,1°C. Overdag was het lang niet zo heet als verleden voorjaar, maar toch nog altijd zo’n 32°C. Misschien was het verleden jaar wel veel warmer dan de door mij veronderstelde 40°C.
Menu – Foto – Begin – Index en het einde – Transcriptie.
Fax naar Nederland
Abd al-Raḥmān en ik bespraken vandaag de streefdoelen van deze fase, zoals vastgelegd in mijn document ‘Doelstelling van de tweede fase.’
Er komt binnen anderhalve week, op kosten van het project, een ervaren boekbinder uit Ṣanaᶜā’ die zowel Engels en Arabisch spreekt en die samen met mij de instructie van het binden van boeken volgens westerse standaard zal uitvoeren.
Totdat die man hier is zal ik, samen met Ḥusayn al-Ḥ., het gebruik van de database aan het personeel uitleggen en in de praktijk brengen. Voor [collega] Tawfīq geldt dan dat hij moet uitleggen hoe de camera’s werken en hoe men op verantwoorde wijze goede foto’s kan maken. Daarna zullen we werken aan het catalogiseren van de handschriften. Door intensief onderzoek van alle handschriften zijn er sinds mijn vertrek, verleden jaar, een enorm aantal teksten gevonden die nu niet in de fihrist [catalogus] voorkomen. Die zal ik proberen allemaal aan de database toe te voegen.
Menu – Foto – Begin – Index en het einde – Transcriptie.
Fax: microfilms
De computers doen het nog allemaal. De nieuwe computer (die ik 1996 in Ṣanaᶜā’ kocht) wordt intensief gebruikt door Husayn al-H. die een opleiding in moderne technologieën in Kiev, Oekraïne, genoten heeft. Hij heeft behoefte aan een krachtigere wordprocessor. Ik zal op 26 november Windows 95 en Word 97 op de nieuwe computer installeren. Spoedig zullen we het geheugen van die computer ook moeten uitbreiden. (Zie hier beneden).
Abd al-Raḥmān en het personeel achten het geboden alternatief voor microfilms*, namelijk gewone camera’s en gewone kleinbeeldfilms, onwerkbaar. Als iemand een kopie wil hebben van een beetje handschrift zijn er een enorm aantal films nodig, omdat iedere film maar 36 pagina’s kan bevatten. Daarnaast is het, na dure ontwikkeling, niet goed mogelijk om te bepalen of de foto’s scherp zijn of niet. Het laten afdrukken van de foto’s kan de bibliotheek niet betalen. Er is geen mogelijkheid om de negatieven te controleren of te projecteren.
Onlangs kwam een Tarīmī in de bibliotheek met een digitale camera en hij maakte zonder veel poespas een mooie kopie van een foto op de laserprinter. Een digitale camera is via relaties in Dubai gemakkelijk aan te schaffen. We overwegen dat nu te doen. Digitaliseren van de collectie ligt nu binnen handbereik. Daar is ook de Nederlandse ambassadeur in Ṣanaᶜā’ een voorstander van. Een camera is te preferen boven een flatbed scanner wegens de breekbare ruggen van de handschriften. Voor gebrek aan adequate kennis hoeven we niet bang te zijn. In Tarīm zijn een heleboel mensen die het laatste jaar een computer hebben aangeschaft en er zijn er veel die over voldoende kennis beschikken van soft- en hardware.
Het probleem is dat het werkgeheugen van de computer en het vrije geheugen op de harde schijf te gering is. We overwegen nu het werkgeheugen uit te breiden tot 16 of 24 MB. Er is geen andere oplossing voor het geheugenprobleem van de harde schijf dan de aanschaf van een CD-ROM-lezer en schrijver. Naar de prijzen van deze spullen zal in Dubai geïnformeerd worden.
Menu – Foto – Begin – Index en het einde – Transcriptie.
Fax: mannen!
We zullen een geluidsarme generator van 3 KW aanschaffen, in overleg met de moskee.
Er wordt nu een nieuwe ingang gemaakt voor de bibliotheek. Het moskeebestuur protesteerde tegen de vele ‘schaamteloos‘ geklede toeristes, die hun klim naar de bibliotheek moeten maken vanaf de deur naar de moskee. De mannen raken er te opgewonden van. Een gedeelte van de kosten komt tijdelijk voor rekening van het project, omdat de metselaar al bezig is, maar de regering nog niet over de brug is gekomen. Dat zal nog enige tijd duren.
De kosten voor de ruimte voor de gewapende nachtwaker komt voor rekening van het project. Abd al-Raḥmān wil de nachtwaker niet in de bibliotheek hebben omdat die man niet zal stoppen met roken en er ook niet van zal afzien eten en drinken in de bibliotheek te gebruiken. Goede nachtwakers liggen niet voor het oprapen en men moet genoegen nemen met het exemplaar dat men nu al aangenomen heeft. [Tot zover een gedeelte uit mijn fax-bericht naar Nederland.]
Menu – Foto – Begin – Index en het einde – Transcriptie.
Noten
Menu – Foto – Begin – Index en het einde – Transcriptie.
Meer informatie.
Menu – Foto – Begin – Einde – Transcriptie.
Index
Menu – Foto – Begin – Hoofdindex.
Transcriptie van de klinkers in Arabische woorden.
A / a klinkt als ‘a’ in ‘pan’, I / i klinkt als ‘i’ in ‘pin’, U / u klinkt als ‘oe’ in ‘poen’.
Ā / ā klinkt als ‘a’ in ‘ma’, Ī / ī klinkt als ‘i’ in ‘mi’, Ū / ū klinkt als ‘oe’ in ‘moe’.
Klik hier voor het overzicht van de transcriptie in Arabische woorden.
Menu – Foto – Begin – Hoofdindex.
Jemen 1997
Jemen 1997 (beknopt overzicht).
Jemen 1997: de dagen in chronologische volgorde.
Jemen 1997: alle foto’s.
Jemen 1996
Jemen 1996 (beknopt overzicht).
Jemen 1996: de dagen in chronologische volgorde.
Jemen 1996: alle foto’s.
