1992 – 2017: vijf­en­twin­tig jaar ge­le­den

Orient Express

Mijn eer­ste reis naar het Mid­den-Oos­ten

Dagboek 1992

(Dag 7504) Ik zit in een lijn­bus en ben on­der­weg naar Istan­bul. Ik slaap on­der­weg in mijn stoel en droom. Ik be­schrijf een nacht­mer­rie. – In Istan­bul, op Top­ka­pı Oto­gar boek ik me­teen voor het ver­volg van mijn reis naar Salz­burg. – In de stad zelf be­zoek ik een ham­mam (bad­huis). – De bus­rit rich­ting Salz­burg ver­loopt slecht en ik stap in Edir­ne uit en over­nacht daar een ho­tel. – De munt­een­heid in Tur­kije is de Turk­se Lira: (TL.). De koers is TL. 1.000 = f. 0,25, een kwart­je dus.

Menu – Index en het einde.

Zaterdag, 15 augustus 1992.
Ankara – Istanbul – Edir­ne.
Om 00.00 uur Ankara Oto­gar. Zo’n groot bus­sta­tion. In de­ze cha­os stap ik niet uit. De bus blijft maar even.
Er stappen nu wel twee knap­pe meis­jes en een knap­pe jon­gen in.
De weg na Ankara is in­druk­wek­kend, in het don­ker, maar ook erg slecht. Ik word op de­ze hob­be­lige weg steeds wak­ker ge­ram­meld, maar erg vind ik dat niet. Ik heb veel nacht­mer­ries. Een er­van kan ik me nog her­in­ne­ren: ik zit vast­ge­bon­den op een stoel en kan niets, maar dan ook niets van mijn li­chaam be­we­gen. De stoel wordt door iemand rond­ge­dra­gen en de­ze dreigt me met gro­te kracht te­gen een muur te smak­ken. Ik pro­beer met te ver­zet­ten, maar kan geen en­ke­le be­we­ging uit­voe­ren. Wak­ker wor­den is een op­luch­ting.
Om 04.00 de eerste stop na An­ka­ra, die ik be­merk. (Stop­ten we eer­der? Ik weet het niet.)
Toilet: hoef niet echt. Kan dus ook niet.
Om 07.08 uur: met grote snel­heid den­dert de bus over de twee­de Bos­po­rus­brug en zijn we in Euro­pa. (De Tur­ken zelf vin­den heel Tur­kije Euro­pa. De Oer­al ligt oos­te­lij­ker dan de oost­grens van Tur­kije en dus gun ik ze het voor­deel van de twij­fel. Wie be­paal­de wat Euro­pa is, waar en wan­neer? We­nen? 1815?)
Om 07.30 Topkapı Otogar / Ana­do­lu Oto­gar.
Ik wilde naar Euro­pa vlie­gen, maar de Ara­bisch spre­ken­de man in An­tak­ya zei dat zijn be­drijf ook voor $ 15 men­sen naar Boe­ka­rest trans­por­teer­de. Mis­schien, zo dacht ik, kan ik ook wel de bus naar Salz­burg ne­men. Van­daar af heb ik nog een trein­kaart­je naar de Ne­der­land­se grens.
Ik informeer bij ver­schil­len­de be­drij­ven naar de prijs Istan­bul-Salz­burg. Het is een gek­ken­huis, daar. Een re­kent $ 100, een an­der wat an­ders. Zij zijn kwaad dat ik niet di­rect boek. Een stel vrien­de­lij­ke men­sen doet het voor $ 85. (DM. 160.) Ik ga er­mee ak­koord.
Vertrek om 17.00 uur. (Ik be­taal $ 80 en TL. 40.000.)
Ik neem de dolmuş naar Ak­sa­ray en loop naar Sul­tan Ah­met. Ik wil en krijg, na lang zeu­ren, een douche in Ham­mam Nu­ri (?) in de buurt van Sul­tan Ah­met. (En vlak­bij de ba­zaar ach­ter de Blauwe Mos­kee.) Een leu­ke jon­gen tolkt in het En­gels. Mas­sa­ge kost TL. 50.000. Een­vou­dig bad TL. 25.0000. Ik heb niet meer dan TL. 15.000. De bad­mees­ter is kwaad. Ik neem mijn douche en ga weg. Nu zag ik toch een bad­huis van bin­nen.
Het baden gaat primitief. Geen douches. Rok­je aan­hou­den en wa­ter met schaalt­je (van plas­tic) over je heen gie­ten. Bin­nen is het heel warm en al­les is van mar­mer.
Op Sultan Ahmet wissel ik met een Ne­der­lan­der (Uit Lei­den, buurt van Ho­ge­woerd) US$ 2 voor TL. 10.000. Hier ver­die­nen ze f. 0,70 aan. (Hoe­wel?)
Ik wacht in de scha­duw van het park­je naast de ach­ter­kant van de Blauwe Mos­kee op de klok van 13.00 uur. Voor TL. 4.000 koop ik een hal­ve ki­lo (te du­re) drui­ven en loop de ki­lo­me­ters lan­ge weg te­rug in de zon (want vrees de af­slag te mis­sen) naar Ana­do­lu Oto­gar. De douche was voor niets, want ik ben nu weer klets­nat. Ik nam geen dol­muş want ik wil­de die TL. 1.500 spa­ren voor toi­let en wa­ter, on­der­weg naar Salz­burg. Ik had nog maar TL. 8.000.
Onderweg toilet: TL. 1.000. (Oto­gar toilet TL. 1.500.)
—
Otogar van 14.15 uur tot 17.30. Bus ver­trekt een half uur te laat. Al­le­maal Tur­ken. Slechts met en­ke­len kan ik en­ke­le woor­den Duits wis­se­len. Ik krijg niet de mij op het bil­jet toe­ge­we­zen stoel, maar een bij het raam. Pas als de bus vol is merk ik dat dit de slecht­ste plaats is. On­der de stoel voor mij zit de ra­dia­tor van de bus (de koe­ling) het ding stoot al­leen maar war­me lucht uit. Bo­ven­dien is hij zo groot dat ik mijn be­nen niet kan strek­ken. Moet ik zo der­tig uur rei­zen? Als de bus rijdt blijkt dat de air­con­di­tio­ning niet werkt. Het wa­ter loopt in stro­men van mijn ge­zicht. Het heeft geen zin het op te sop­pen, laat maar lo­pen. Tij­dens de vier uur du­ren­de rit in de he­te zon naar Edir­ne (200 km!) pro­beer ik te sla­pen, wat lukt. Op de stop­plaats blij­ven we veel lan­ger staan dan het ge­plan­de half uur. (Mijn ge­luk.) Van mijn laat­ste geld koop ik wa­ter, want in deze bus wordt geen wa­ter ver­strekt. De chauf­feur en zijn bij­zit re­pa­re­ren de bus. (Op de­ze tocht met een bus die ook nog niet in or­de is!)
Een Weense Turk zegt me dat bus wel tien uur aan de Bul­gaar­se grens kan staan. Een an­der zegt me dat het wel twee keer vier uur kan zijn aan bei­de gren­zen. Bo­ven­dien is het der­tig uur naar We­nen en 36 uur naar Salz­burg. (On­ge­veer, in­clu­sief of ex­clu­sief de wacht­tij­den aan de Bul­gaar­se grens? Ik weet het niet.) Ik kan de ge­dach­te er­aan al niet ver­dra­gen en in­for­meer in het ho­tel hoe­veel een ka­mer kost, maar ik heb niet ge­noeg dol­lars meer. Ik kan er niet met Tur­kse Li­ra be­ta­len en ook niet met Tra­vel­ler­che­ques. Ik her­in­ner me ge­luk­kig dat ik nog f. 100,00 bij me heb.
f. 46,00 kost de kamer, in­clu­sief ont­bijt en ik be­sluit er een te ne­men.
Ik licht de ‘kapitan’ in. Die wil me eerst drie le­ge zit­tin­gen ach­ter in de bus ge­ven, maar die had ik al ge­pro­beerd, on­der­weg, daar was het nog slech­ter. De stoel was niet ver­stel­baar. Daar werd je door­el­kaar ge­schud, daar was ook zo’n ver­war­mings­ele­ment en je zat op de mo­tor.
Hij zegt dat hij me geen geld kan te­rug­ge­ven. (Dat had ik wel ge­hoopt, maar niet ver­wacht.)
Ik neem mijn bagage, tot ver­ba­zing van mijn me­de­pas­sa­giers en stap het ho­tel bin­nen.
Ik wis­sel geld en krijg in het to­taal TL. 158.500. (Ik had nog TL. 1.000, dus heb ik TL. 159.500.)
De schade van deze rit Istanbul – Edirne be­draagt f. 213,50. Jam­mer, maar niets aan te doen.
In de bus voelde ik me ver­la­ten en ver­lo­ren. Ieder uur tel­de ik van die 36 uur af. Het schoot niet op en de ki­lo­me­ters wa­ren lan­ger dan ik dacht.
Vanaf het begin had ik me ge­ër­gerd. Zo vrien­de­lijk als ze op het kan­toor wa­ren, zo ruw waren ze met de ba­ga­ge. Mijn doos met boe­ken werd er­gens tus­sen ge­perst.
Jammer van het geld, maar ik was blij in het ho­tel in een mooie ka­mer te lig­gen. Er was geen wa­ter, maar dat deer­de me niet.
Na 23.00 was er wel wa­ter en nam ik een douche, op mijn ka­mer.
Bed 23.30 uur.
Doodmoe. Niet goed ge­sla­pen sinds de eer­ste nacht in Alep­po: 12-8-92 / 13-8-92.

Meer informatie.

Index

Me­nu – Be­gin – Hoofd­in­dex.
Over­zicht 1972-1990.
Chrono­lo­gisch over­zicht Orient Ex­press 1992.